FM ส่งได้ไกลสุดกี่กิโล

วิทยุ FM: เสียงใสไกลแค่ไหน? ปัจจัยที่มากกว่าแค่ระยะทาง 150 กิโลเมตร

วิทยุ FM เป็นสื่อบันเทิงที่คุ้นเคยของคนไทยมาอย่างยาวนาน ด้วยคุณภาพเสียงที่คมชัดและใสกว่าวิทยุ AM ทำให้ได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่อง แต่คำถามที่หลายคนสงสัยคือ วิทยุ FM ส่งสัญญาณได้ไกลแค่ไหนกันแน่? คำตอบที่เรียบง่ายคือ “ประมาณ 150 กิโลเมตร” นั้นไม่เพียงพอ เพราะความเป็นจริงซับซ้อนกว่านั้นมาก

วิทยุ FM ใช้คลื่นความถี่สูงมาก (Very High Frequency – VHF) ในช่วง 87.5 ถึง 108 MHz คลื่นความถี่นี้มีคุณสมบัติในการทะลุสิ่งกีดขวางได้น้อยกว่าคลื่นความถี่ต่ำ หมายความว่าภูเขา อาคารสูง ต้นไม้ขนาดใหญ่ หรือแม้แต่สภาพอากาศ ล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดระยะการรับส่งสัญญาณ

ระยะทาง 150 กิโลเมตรที่มักถูกอ้างถึงนั้นเป็นเพียงระยะทาง เส้นตรง ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม หมายความว่าหากไม่มีสิ่งกีดขวางใดๆ และกำลังส่งของสถานีวิทยุอยู่ในระดับสูง สัญญาณอาจเดินทางได้ไกลถึงขนาดนั้น แต่ในโลกความเป็นจริง เราพบกับสิ่งกีดขวางมากมาย

ลองนึกภาพสถานการณ์เหล่านี้:

• ภูเขาสูงสกัดกั้น: ภูเขาขนาดใหญ่สามารถบดบังสัญญาณวิทยุได้อย่างสมบูรณ์ ทำให้ผู้ฟังในบริเวณหลังภูเขาไม่สามารถรับสัญญาณได้แม้จะอยู่ใกล้สถานีส่งสัญญาณก็ตาม
• อาคารสูงในเมือง: ในเมืองใหญ่ อาคารสูงตึกใหญ่จะทำหน้าที่เป็นตัวกั้นสัญญาณ ส่งผลให้สัญญาณอ่อนลงหรือรับไม่ได้ในบางพื้นที่ แม้ว่าสถานีส่งจะอยู่ไม่ไกลนัก
• สภาพอากาศเลวร้าย: ฝนตกหนัก หมอกหนา หรือพายุ สามารถดูดซับหรือกระจายสัญญาณวิทยุได้ ทำให้ระยะการรับส่งสัญญาณลดลงอย่างมาก
• กำลังส่งของสถานี: สถานีวิทยุที่มีกำลังส่งสูงจะสามารถส่งสัญญาณได้ไกลกว่าสถานีที่มีกำลังส่งต่ำ นี่คือปัจจัยสำคัญที่ผู้ประกอบการวิทยุต้องคำนึงถึงในการวางแผนออกอากาศ

ดังนั้น แทนที่จะมองเพียงระยะทาง 150 กิโลเมตร เราควรพิจารณาปัจจัยต่างๆ ที่กล่าวมาข้างต้น ความสามารถในการรับสัญญาณวิทยุ FM จึงไม่ได้ขึ้นอยู่กับระยะทางเพียงอย่างเดียว แต่ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม กำลังส่งของสถานี และอุปกรณ์รับสัญญาณของผู้ฟังด้วย บางครั้ง แม้จะอยู่ใกล้สถานีส่ง แต่สัญญาณอาจอ่อนหรือรับไม่ได้ ในขณะที่บางครั้ง สัญญาณอาจรับได้ไกลกว่า 150 กิโลเมตรในพื้นที่โล่งและสภาพอากาศที่ดี นี่คือความท้าทายและความน่าสนใจของการรับส่งสัญญาณวิทยุ ที่มากกว่าแค่ตัวเลขระยะทาง