ฉีดยา IM วัดยังไง

วัดตำแหน่งการฉีดยา IM อย่างแม่นยำ: กุญแจสำคัญสู่การฉีดยาที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ

การฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ (Intramuscular injection – IM) เป็นวิธีการให้ยาที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย เนื่องจากการดูดซึมยาทำได้รวดเร็วกว่าการฉีดยาใต้ผิวหนัง อย่างไรก็ตาม การฉีดยา IM อย่างถูกต้องและปลอดภัยนั้นจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจในเทคนิคการวัดตำแหน่งที่เหมาะสม เพื่อหลีกเลี่ยงการฉีดเข้าเส้นเลือดหรืออวัยวะสำคัญ ซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายได้

การเลือกตำแหน่งการฉีดยา IM ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ได้แก่ อายุ น้ำหนัก ปริมาณยา และสภาพร่างกายของผู้รับยา โดยทั่วไป ตำแหน่งที่นิยมใช้มีดังนี้:

• กล้ามเนื้อเดลทอยด์ (Deltoid muscle): อยู่บริเวณไหล่ เหมาะสำหรับฉีดยาปริมาณน้อย (ไม่เกิน 1 มิลลิลิตร) ในผู้ใหญ่และเด็กที่มีกล้ามเนื้อพัฒนาแล้ว การวัดตำแหน่งคือ หาจุดกลางของกระดูกไหปลาร้า (Clavicle) กับข้อต่อหัวไหล่ แล้วฉีดเข้าไปในบริเวณสามเหลี่ยมด้านนอกของจุดนี้ ควรหลีกเลี่ยงการฉีดเข้าใกล้เส้นประสาทและหลอดเลือด ซึ่งอาจตรวจสอบได้ด้วยการบีบอัดบริเวณนั้นเบาๆ หากพบมีการเปลี่ยนสีของผิวหนังหรือรู้สึกเจ็บปวด ควรเปลี่ยนตำแหน่ง

• กล้ามเนื้อวาสตัสลาเทอราลิส (Vastus lateralis muscle): อยู่บริเวณต้นขาส่วนกลาง เป็นตำแหน่งที่เหมาะสมสำหรับเด็กเล็กและทารก เนื่องจากมีมวลกล้ามเนื้อมาก การวัดตำแหน่งคือ แบ่งต้นขาออกเป็นสามส่วนเท่าๆ กัน แล้วเลือกบริเวณกลางของส่วนที่อยู่ตรงกลาง ควรหลีกเลี่ยงบริเวณข้อต่อหัวเข่าและข้อต่อสะโพก

• กล้ามเนื้อกลูเตอุสแมกซิมัส (Gluteus maximus muscle): อยู่บริเวณสะโพก เหมาะสำหรับฉีดยาปริมาณมาก แต่มีความเสี่ยงที่จะฉีดเข้าเส้นประสาทหรือหลอดเลือดได้ ดังนั้น จึงต้องวัดตำแหน่งอย่างแม่นยำ โดยแบ่งสะโพกออกเป็นสี่ส่วน แล้วเลือกฉีดเข้าไปในส่วนด้านนอกบน หรือใช้แนวทางการวัดโดยใช้มือ โดยวางฝ่ามือบนสะโพก นิ้วชี้ชี้ไปทางหัวเข่า และนิ้วกลางชี้ไปทางสันหลัง แล้วฉีดเข้าไปในบริเวณที่อยู่ระหว่างนิ้วกลางกับนิ้วก้อย

เทคนิคการวัดตำแหน่งเพิ่มเติม:

• การตรวจสอบผิวหนัง: ก่อนฉีดยา ควรตรวจสอบผิวหนังบริเวณที่จะฉีด หากพบรอยโรค บาดแผล หรือมีอาการบวม ควรหลีกเลี่ยงการฉีดในบริเวณนั้น

• การใช้เครื่องมือช่วยวัด: สำหรับผู้ที่ไม่มีประสบการณ์ อาจใช้เครื่องมือช่วยวัด เช่น เทปวัด หรือไม้บรรทัด เพื่อให้แน่ใจว่าตำแหน่งการฉีดถูกต้อง

• การดูดกลับ (Aspiration): ก่อนฉีดยา ควรดึงลูกสูบขึ้นเล็กน้อย เพื่อตรวจสอบว่าเข็มไม่ได้เข้าเส้นเลือด หากมีเลือดไหลเข้ามา ควรเปลี่ยนตำแหน่งการฉีด

ข้อควรระวัง:

• การเลือกขนาดเข็มและไซส์ของยาที่เหมาะสม: ควรเลือกขนาดเข็มและปริมาณยาที่เหมาะสมกับอายุ น้ำหนัก และสภาพร่างกายของผู้รับยา

• การปฏิบัติตามหลักอนามัย: ควรปฏิบัติตามหลักอนามัยอย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันการติดเชื้อ

บทความนี้เป็นเพียงข้อมูลทั่วไป การฉีดยา IM ควรกระทำโดยบุคลากรทางการแพทย์ที่มีความรู้และประสบการณ์ หากมีข้อสงสัย ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพสูงสุดในการรักษา

หมายเหตุ: บทความนี้ไม่ได้มีเจตนาให้ใช้เป็นคำแนะนำในการปฏิบัติ การฉีดยาควรกระทำโดยผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น