เบาหวานทำให้คลอดก่อนกำหนดได้อย่างไร

เบาหวานกับภัยเงียบของการคลอดก่อนกำหนด: กลไกที่ควรรู้และวิธีป้องกัน

เบาหวาน ไม่ว่าจะเป็นเบาหวานที่เกิดขึ้นก่อนการตั้งครรภ์ หรือเบาหวานขณะตั้งครรภ์ (Gestational Diabetes) ล้วนเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญต่อการคลอดก่อนกำหนด ซึ่งเป็นภาวะที่ทารกคลอดก่อนอายุครรภ์ 37 สัปดาห์ ภาวะนี้อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพมากมายสำหรับทารก เช่น ปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ระบบประสาท และระบบภูมิคุ้มกัน

แม้ว่ากลไกที่เบาหวานทำให้เกิดการคลอดก่อนกำหนดยังไม่เป็นที่เข้าใจอย่างสมบูรณ์ แต่ปัจจุบันมีการศึกษาที่บ่งชี้ถึงหลายปัจจัยที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ดังนี้

1. ภาวะน้ำคร่ำมากเกินไป (Polyhydramnios): นี่คือหนึ่งในกลไกหลักที่เบาหวานส่งผลต่อการคลอดก่อนกำหนด ระดับน้ำตาลในเลือดสูงในคุณแม่ที่เป็นเบาหวานจะส่งผลต่อทารกในครรภ์ ทำให้ทารกปัสสาวะมากขึ้นเพื่อกำจัดน้ำตาลส่วนเกิน ส่งผลให้ปริมาณน้ำคร่ำเพิ่มขึ้นอย่างผิดปกติ มดลูกที่ขยายใหญ่ขึ้นอย่างรวดเร็วจากน้ำคร่ำที่มากเกินไปจะกระตุ้นให้เกิดการหดตัวของมดลูก และนำไปสู่การคลอดก่อนกำหนดได้

2. การอักเสบเรื้อรัง (Chronic Inflammation): เบาหวานมักเกี่ยวข้องกับการอักเสบในร่างกาย ซึ่งอาจส่งผลต่อเยื่อหุ้มรกและผนังมดลูก การอักเสบนี้สามารถกระตุ้นให้เกิดการหลั่งสารที่ส่งเสริมการหดตัวของมดลูก และนำไปสู่การคลอดก่อนกำหนด

3. ความผิดปกติของรก (Placental Dysfunction): ระดับน้ำตาลในเลือดที่ไม่คงที่อาจส่งผลต่อการทำงานของรก ซึ่งเป็นอวัยวะที่สำคัญในการลำเลียงสารอาหารและออกซิเจนจากแม่สู่ลูก หากรกทำงานไม่ปกติ อาจทำให้ทารกได้รับสารอาหารและออกซิเจนไม่เพียงพอ ซึ่งกระตุ้นให้ร่างกายแม่ตัดสินใจยุติการตั้งครรภ์ก่อนกำหนด

4. ความดันโลหิตสูง (Hypertension): ผู้ที่เป็นเบาหวานมักมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ (Preeclampsia) ซึ่งเป็นภาวะที่อันตรายทั้งต่อแม่และลูก ภาวะนี้อาจจำเป็นต้องยุติการตั้งครรภ์ก่อนกำหนดเพื่อรักษาชีวิตของแม่

5. การติดเชื้อ (Infections): ผู้ที่เป็นเบาหวานมีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อต่างๆ เช่น การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ ซึ่งอาจกระตุ้นให้เกิดการคลอดก่อนกำหนดได้

การป้องกันการคลอดก่อนกำหนดในผู้ที่เป็นเบาหวาน:

การจัดการเบาหวานอย่างเหมาะสมเป็นกุญแจสำคัญในการลดความเสี่ยงของการคลอดก่อนกำหนดในผู้ที่เป็นเบาหวาน นี่คือแนวทางปฏิบัติที่ควรทำ:

• วางแผนการตั้งครรภ์: ก่อนการตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ดีที่สุด และปรับยาที่ใช้อยู่ให้เหมาะสมกับการตั้งครรภ์
• ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด: ระหว่างการตั้งครรภ์ ควรควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอย่างเคร่งครัด โดยปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างใกล้ชิด ทั้งในเรื่องของการรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย และการใช้ยา
• ตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ: เข้ารับการตรวจสุขภาพตามนัดหมายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อติดตามระดับน้ำตาลในเลือด ความดันโลหิต และสุขภาพของทารกในครรภ์
• สังเกตอาการผิดปกติ: หากมีอาการผิดปกติ เช่น ท้องแข็งถี่ๆ มีเลือดออก หรือน้ำเดิน ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

สรุป:

เบาหวานเพิ่มความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนดผ่านกลไกต่างๆ ที่ซับซ้อน การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอย่างเหมาะสม การดูแลสุขภาพอย่างใกล้ชิด และการสังเกตอาการผิดปกติจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการป้องกันภาวะนี้ เพื่อให้คุณแม่และทารกมีสุขภาพแข็งแรงตลอดการตั้งครรภ์