Nhút tép đồng đặc sản Lệ Thủy – Món đặc sản dân dã đưa cơm

Nhút tép đồng đặc sản Lệ Thủy có nguồn gốc ở huyện Lệ Thủy là vựa lúa số một Quảng Bình với những cánh đồng mênh mông đến tận chân trời. Đây chính là điều kiện sống lý tưởng của loài hải sản nước ngọt đặc biệt mà không phải vùng, miền nào cũng có đó là tép đồng.

Bao đời nay, người dân Lệ Thủy đã chế biến con tép thành nhiều món ăn dân dã mà ngon miệng trong đó phải kể đến món Nhút tép đồng hay còn gọi Dút tép đồng Lệ Thủy.

Món nhút tép đồng Lệ Thủy

Món nhút tép đồng Lệ Thủy không thể thiếu trong mỗi bữa cơm nơi đây

Ngày xưa nhút tép đồng là món ăn dân dã làm thức ăn chính trong mùa rét của nhà nông. Có nhà làm cả vại to cất ăn dần vài tháng sau Tết. Ngày nay, nhút tép đồng Lệ Thủy đã trở thành đặc sản nổi tiếng có thương hiệu, được du khách tìm mua làm quà mỗi khi du lịch Quảng Bình.

Nhút – tiếng địa phương gọi là dút – được làm từ tép. Mỗi năm đến khoảng tháng 11 âm lịch , khi ngoài đồng rút nước chuẩn bị vụ đông xuân cũng là lúc vào vụ tép.

Con tép đồng làm nhút phải thật đều, tươi rói

Trước đây, do phương tiện đi lại khó khăn, số tép bắt được ăn không xuể, bán không hết nên người dân Lệ Thuỷ mới nghĩ ra nhiều cách chế biến và bảo quản chúng.

Trong vô số các cách chế biến đó có một cách chế biến mà nhiều người ưa thích, đó chính là món nhút tép.

Tép sau khi người dân đem về, được rửa sạch và phân loại: Tép to, người ta thường phơi khô và cho vào bao bì cất ở gác bếp làm thức ăn hàng ngày, còn tép nhỏ thì chế biến thành nhút.

Cách chế biến món nhút tép đồng này khá công phu. Đó là phải lựa loại tép đồng thật đều, tươi rói, đang còn nhảy tanh tách. Đem rửa thật sạch, để ráo, trộn đều tép với muối hạt rồi cho vào vại sành để ướp. Nhút tép đồng muốn ngon phải lựa cái vại sành loại tốt.

Đặc sản Nhút tép đồng Lệ Thủy

Đặc sản Nhút tép đồng Lệ Thủy được làm từ những con tép tươi đỏ au

Vại sành được làm từ đất sét nung lửa. Một cái vại tốt thì thành vại phải đều, mặt láng mịn, độ dày mỏng không chênh nhau, không bị nung cháy quá. Khi gõ ngón tay lên thành vại, phải có tiếng kêu vang và trong.

Loại muối dùng muối tép đồng phải là loại muối hạt trắng tinh, sạch sẽ, không có tạp chất. Lượng muối dùng để ủ tép phải vừa đủ. Thiếu, nhút sẽ không chín. Thừa, nhút sẽ quá mặn, nặng mùi.

Sau khi đã ủ tép vào vại xong, dùng nẹp tre và đá lèn phía trên mặt cho thật chặt, sau đó đem ra phơi nắng một thời gian cho tép chín. Khi tép đã chín tới, người ta thường bỏ vào rá tre rồi dùng tay chà cho thật mịn.

Nhút tép đồng Lệ Thủy

Bữa cơm dân dã với Nhút tép đồng Lệ Thủy

Tiếp đó người ta đem trộn tép với thính gạo hoặc bắp rang vàng giã mịn. Trộn hỗn hợp đó thật đều, thêm vào một số loại gia vị khác như ớt bột, riềng củ, gừng củ cắt chỉ… Cho hỗn hợp đó vào chai, lọ thủy tinh hoặc thố sành loại nhỏ rồi tiếp tục đem ra phơi nắng.

Cho đến khi tép chín ngấu, màu của nhút chuyển thành màu đỏ au, thơm nức, khi nếm có vị thanh, vị ngọt chua, cay… rất đậm đà là dùng được thời gian khoảng 1 tháng. Cách làm trên gọi là dút éo. Ngoài ra còn có Dút chua thời gian chế biến từ 3 – 5 ngày ăn có vị chua chua cũng rất ngon miệng.

Nhút có màu đỏ au, thơm nức, khi nếm có vị thanh, vị ngọt chua, cay… đậm đà

Cách làm nhút cũng tương tự cách làm mắm tép (ngoài bắc còn gọi là mắm tôm), mắm ruốc. Tuy nhiên, mắm nhút tép đồng khác mắm tôm, mắm ruốc ở chỗ nó thanh hơn, có vị chua hơn và mùi thơm hơn do được trộn với thính chứ không mặn chát và nặng mùi như các loại mắm tôm, mắm ruốc bình thường.

Nhút tép chấm cùng thịt ba chỉ luộc xắt mỏng là ngon nhất

Nhút tép đồng ăn kèm với món gì cũng ngon. Thường người ta ăn nhút tép đồng với cơm nóng, hoặc dùng để chấm với quả sung, quả vả, quả bầu luộc hoặc các loại rau ráng khác như đọt lá sung, lá xoài, lá két non, đặc biệt chấm cùng thịt ba chỉ luộc xắt mỏng là ngon nhất.

Cái béo của vi thịt,vị dậm đà của nhút,vị cay của ớt quện với mùi thơm của rau tạo ra một vị ngon khó tả,ai ăn củng một lần nhớ đời. Ngày Tết trên mâm cổ người Lệ Thủy giửa các món ngon bao giờ củng có chén nhút.

Thành phẩm Nhút tép đồng Lệ Thủy

Thành phẩm Nhút tép đồng Lệ Thủy ăn bao ngon mỗi bữa cơm

Cách làm nhút tép đồng Lệ Thủy

Để làm nhút tép đồng Lệ Thủy ngon, cần phải chọn tép đồng tươi, sống. Tép đồng tươi sẽ có thịt chắc, ngọt và không bị tanh. Ngoài ra, cũng cần chú ý đến lượng muối, cơm nguội và gia vị khi trộn nhút. Nếu cho quá nhiều muối, nhút sẽ bị mặn, ăn không ngon. Nếu cho quá nhiều cơm nguội, nhút sẽ bị loãng, không có độ sánh.

Nguyên liệu để làm nhút tép đồng Lệ Thủy

  • Tép đồng: 500g
  • Muối: 50g
  • Thính gạo hoặc bột ngô mịn: 200g
  • Ớt bột: 2 muỗng cà phê
  • Gừng: 1 củ nhỏ

Cách làm nhút tép đồng Lệ Thủy

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

Tép đồng rửa sạch, loại bỏ tạp chất rồi đem phơi khô cho héo.

Cơm nguội vo sạch, để ráo nước rồi giã nhuyễn.

Ớt bột và gừng rửa sạch, thái nhỏ.

Bước 2: Trộn nhút

Cho tép đồng đã héo vào cối, dùng chày giã nhuyễn.

Cho thính gạo hoặc bột ngô, ớt bột và gừng vào trộn đều.

Nêm thêm muối vừa ăn.

Trộn nhút tép Lệ Thủy

Hình ảnh bà con đang trộn nhút tép Lệ Thủy

Bước 3: Ủ nhút

Cho hỗn hợp nhút vào vại sành, đậy kín miệng vại.

Để vại nhút ở nơi thoáng mát, ủ trong khoảng 1 tháng là có thể sử dụng được.

Thưởng thức

Nhút tép đồng Lệ Thủy có màu vàng nhạt, mùi thơm đặc trưng của tép đồng và các gia vị. Khi ăn, nhút tép có vị chua chua, ngọt ngọt, cay cay rất kích thích vị giác. Nhút tép đồng có thể ăn kèm với cơm, bún, bánh đa hoặc dùng để chấm các loại rau củ quả.

Lưu ý khi làm nhút tép đồng Lệ Thủy

Để nhút tép đồng ngon, cần chọn tép đồng tươi, sống. Tép đồng tươi sẽ có thịt chắc, ngọt và không bị tanh.

Ngoài ra, cũng cần chú ý đến lượng muối, cơm nguội và gia vị khi trộn nhút. Nếu cho quá nhiều muối, nhút sẽ bị mặn, ăn không ngon. Nếu cho quá nhiều cơm nguội, nhút sẽ bị loãng, không có độ sánh.

Chúc bạn thành công với cách làm nhút tép đồng Lệ Thủy này nhé!

Mua nhút tép đồng Lệ Thủy ở đâu

Mua nhút tép đồng Lệ Thủy ở các chợ trên toàn tỉnh

Mua nhút tép đồng Lệ Thủy ở đâu?

Nhút tép đồng Lệ Thủy là một món ăn dân dã nhưng vô cùng thơm ngon và hấp dẫn. Món ăn này đã trở thành một đặc sản nổi tiếng của Quảng Bình, được du khách thập phương yêu thích, sau đây là một số địa chỉ bạn có thể mua nhút tép đồng Lệ Thủy:

  • Chợ Mai: Hưng Thủy, Lệ Thủy, Quảng Bình
  • Chợ Tréo: Liên Thủy, Lệ Thủy, Quảng Bình
  • Chợ Động: Mai Thủy, Lệ Thủy, Quảng Bình
  • Chợ Đồng Hới: Đường Mẹ Suốt, Đồng Hải, Đồng Hới, Quảng Bình
  • Chợ Ba Đồn: Quảng Trạch, Quảng Bình
  • Cửa hàng RoseCity: Trương Pháp, Đồng Hới
  • Cửa hàng đặc sản Quảng Bình: Đường Trương Pháp, Đồng Hới.

Khi mua nhút tép đồng Lệ Thủy, nên chọn mua nhút có màu vàng nhạt, mùi thơm đặc trưng. Nhút có độ sánh, không quá khô cũng không quá loãng.