Heb je altijd recht op een bankrekening?

Heb je altijd recht op een bankrekening? De nuance achter een schijnbaar eenvoudig antwoord.

Deelname aan de moderne maatschappij is nauw verweven met toegang tot bancaire diensten. Salaris ontvangen, online aankopen doen, huur betalen: het zijn slechts enkele voorbeelden die illustreren hoe essentieel een bankrekening is geworden. De Nederlandse overheid erkent dit belang en heeft het recht op een basisbetaalrekening voor particulieren wettelijk vastgelegd. Dit betekent dat in principe iedere inwoner van Nederland recht heeft op een rekening waarmee hij of zij alledaagse financiële transacties kan uitvoeren.

Echter, de aanname dat iedereen altijd recht heeft op een bankrekening vereist nuance. Hoewel particulieren wettelijke bescherming genieten, geldt dit recht niet voor ondernemers. Deze ogenschijnlijk opvallende uitzondering vindt zijn oorsprong in de historische context. Traditioneel gezien werden zakelijke transacties afgehandeld via gespecialiseerde financiële instellingen en werd een ‘gewone’ bankrekening voor ondernemers minder noodzakelijk geacht.

Deze historische scheidslijn zorgt vandaag de dag voor een complexere realiteit. Terwijl een particulier met een negatieve kredietgeschiedenis nog steeds recht heeft op een basisbetaalrekening (mogelijk met beperkte functionaliteiten), kan een startende ondernemer met eenzelfde geschiedenis tegen problemen aanlopen bij het openen van een zakelijke rekening. Banken hebben namelijk meer vrijheid in hun acceptatiebeleid voor zakelijke klanten en kunnen op basis van risico-inschatting een aanvraag weigeren.

De afwezigheid van een wettelijk recht op een zakelijke rekening betekent echter niet dat ondernemers zonder opties zijn. Er zijn alternatieve aanbieders van financiële diensten, zoals fintech bedrijven, die zich specifiek richten op de behoeften van ondernemers. Ook kunnen ondernemers onder bepaalde voorwaarden alsnog in aanmerking komen voor een zakelijke rekening bij een traditionele bank, bijvoorbeeld door aanvullende garanties te bieden.

Kortom, het recht op een bankrekening is geen absoluut recht, maar afhankelijk van de context. Particulieren genieten wettelijke bescherming, terwijl ondernemers te maken hebben met een meer gefragmenteerd landschap en afhankelijk zijn van de acceptatie criteria van individuele financiële instellingen. De discussie over het al dan niet uitbreiden van het recht op een bankrekening naar ondernemers blijft relevant, gezien het toenemende belang van financiële inclusie in de moderne economie.