Wat betekenen tranen in wijn?

De Mysterie van Wijnbenen: Meer Dan Een Visuele Truc

We kennen het allemaal wel: je draait je glas wijn, de vloeistof bevochtigt de wand en er vormen zich langzaam druppels die als tranen of benen naar beneden glijden. Dit fascinerende schouwspel, vaak aangeduid als “tranen van de wijn” of “wijnbenen”, roept vaak vragen op. Betekent het dat de wijn van hoge kwaliteit is? Is het een teken van rijpheid? Het antwoord is complexer dan je wellicht denkt.

De wetenschap achter de tranen van de wijn is gebaseerd op een complex samenspel van alcohol, water en oppervlaktespanning, en heeft verrassend genoeg weinig te maken met de kwaliteit van de wijn zelf. Het fenomeen wordt voornamelijk gedreven door het zogeheten Marangoni-effect.

Het Marangoni-effect in Wijn:

Wanneer je een glas wijn schuin houdt en draait, vormt zich een dunne film van wijn aan de binnenkant van het glas. In deze film verdampt de alcohol sneller dan het water. Dit komt doordat alcohol een lagere oppervlaktespanning heeft dan water. Door de snellere verdamping van alcohol ontstaat er een lokaal verschil in oppervlaktespanning. De vloeistof met de hogere oppervlaktespanning (het waterrijkere deel) trekt de vloeistof met de lagere oppervlaktespanning (het alcoholrijkere deel) naar zich toe.

Deze trekkracht zorgt ervoor dat de wijn omhoog kruipt langs de wand van het glas. Zodra de zwaartekracht sterker wordt dan de trekkracht, zakt de vloeistof in druppels terug naar de bodem, waardoor de “tranen” of “benen” ontstaan.

Wat beïnvloedt de tranen?

• Alcoholpercentage: Wijnen met een hoger alcoholpercentage hebben de neiging om meer uitgesproken tranen te vertonen. Meer alcohol betekent een groter verschil in oppervlaktespanning en dus een sterker Marangoni-effect.
• Suikergehalte: Een hoger suikergehalte in de wijn verhoogt de viscositeit, waardoor de tranen langzamer naar beneden glijden en de benen dikker kunnen lijken.
• Temperatuur: De temperatuur van de wijn beïnvloedt de verdampingssnelheid van alcohol en water.

Belangrijke Conclusie: Geen Kwaliteitsindicator

Ondanks de veelvoorkomende misvatting, zijn de tranen van de wijn geen betrouwbare indicator van de kwaliteit. Hoewel een wijn met uitgesproken tranen vaak een hoger alcoholpercentage en/of restsuikergehalte heeft, zegt dit niets over de smaak, aroma’s, balans of complexiteit van de wijn. Een eenvoudige, ongecompliceerde wijn kan net zo goed mooie tranen vertonen als een prestigieuze vintage.

Kijk verder dan de tranen:

De volgende keer dat je een glas wijn inschenkt, geniet dan van het visuele spektakel van de tranen of benen. Beschouw het als een interessant fysiek fenomeen, maar laat je er niet door misleiden. De werkelijke waarde van de wijn ligt in de aroma’s, de smaken en de ervaring die het biedt. Schenk aandacht aan de neus, de smaak en de afdronk, en laat de tranen slechts een klein onderdeel van de totale wijnervaring zijn.