Wat zijn algemeen noodzakelijke bestaanskosten?

De noodzakelijke kosten van het leven: een overzicht

Het leven kost geld. Dat klinkt misschien voor de hand liggend, maar de precieze samenstelling van de ‘noodzakelijke bestaanskosten’ is dat niet. Wat voor de één essentieel is, kan voor de ander overbodig lijken. Toch zijn er basisbehoeften die voor vrijwel iedereen gelden, en het is cruciaal deze te onderscheiden, zeker wanneer het aankomt op het aanvragen van bijzondere bijstand.

De gemeente spreekt vaak van ‘onvoorziene en noodzakelijke uitgaven’ bij het beoordelen van aanvragen voor bijzondere bijstand. Maar wat valt er precies onder die noemer? Het is geen uniforme lijst, aangezien de individuele situatie doorslaggevend is. Toch kunnen we een aantal algemene categorieën onderscheiden die nagenoeg altijd onderdeel uitmaken van de noodzakelijke bestaanskosten:

1. Wonen: Dit is de grootste kostenpost voor de meeste mensen. Hieronder vallen huur of hypotheek, maar ook bijkomende kosten zoals gas, water, licht, afvalstoffenheffing en eventuele servicekosten. De hoogte van deze kosten is afhankelijk van de locatie, de grootte van de woning en de energieprijzen.

2. Voeding: Gezonde voeding is essentieel voor een goed functionerend lichaam. De kosten hiervan zijn afhankelijk van de persoonlijke voorkeuren en de gekozen voedingswijze, maar een gezonde en gebalanceerde voeding is een basisbehoefte.

3. Verzorging en hygiëne: Dit omvat kosten voor kleding, wasmiddelen, toiletartikelen en persoonlijke verzorgingsproducten. Ook hierbij speelt individualiteit een rol, maar een minimum aan hygiënische producten is een noodzakelijke kostenpost.

4. Gezondheid: Medische kosten kunnen enorm variëren. Hoewel basiszorg vaak gedekt is door de zorgverzekering, kunnen er onverwachte kosten ontstaan, zoals tandartsrekeningen, brillen, medicijnen met een eigen bijdrage of alternatieve behandelingen. Deze kunnen een zware impact hebben op het huishoudbudget.

5. Verkeer en vervoer: De kosten voor verplaatsing zijn afhankelijk van de woon- en werksituatie. Dit kan variëren van openbaar vervoer tot brandstofkosten voor een auto, fietsreparaties of de aanschaf van een fiets. In sommige gevallen zijn transportkosten essentieel voor het vinden of behouden van werk.

6. Educatie en ontwikkeling (in specifieke gevallen): Hoewel onderwijs tot een bepaalde leeftijd gratis is, kunnen kosten voor studieboeken, schoolspullen of bijles wel degelijk noodzakelijk zijn en in aanmerking komen voor bijzondere bijstand, zeker in specifieke situaties zoals een plotselinge verandering in de studieloopbaan.

7. Overige noodzakelijke kosten: Hieronder vallen diverse andere kosten die niet gemakkelijk in een categorie te plaatsen zijn, maar wel als noodzakelijk kunnen worden aangemerkt. Denk aan telefoon- en internetkosten (vaak essentieel voor werk en sociale contacten), verzekeringen (huisdierenverzekering wordt bijvoorbeeld vaak niet beschouwd als noodzakelijk) of specifieke kosten verbonden aan een handicap.

Het is belangrijk te benadrukken dat de gemeente bij de beoordeling van aanvragen voor bijzondere bijstand een individuele toets uitvoert. Niet alle bovengenoemde kosten worden in alle situaties als ‘noodzakelijk’ beschouwd. De toetsing kijkt naar de individuele omstandigheden, de hoogte van het inkomen en de beschikbare reserves. Het is dus essentieel om een volledig en eerlijk beeld te schetsen van de situatie om een goede beoordeling te krijgen.