Hoe kan een vitamine B12-tekort ontstaan?

De sluipende schaduw van vitamine B12-tekort: Oorzaken ontrafeld

Vitamine B12, een essentiële voedingsstof die een cruciale rol speelt in de aanmaak van rode bloedcellen, DNA-synthese en zenuwfunctie, kan niet door het lichaam zelf worden aangemaakt. We zijn afhankelijk van externe bronnen, en een tekort kan sluipend ontstaan met uiteenlopende, soms onverwachte oorzaken.

De meest voor de hand liggende oorzaak is een onvoldoende inname via de voeding. Vitamine B12 komt voornamelijk voor in dierlijke producten zoals vlees (vooral rundvlees en lever), vis, eieren en zuivel. Veganisten en vegetariërs die geen supplementen of verrijkte producten gebruiken, lopen dan ook een verhoogd risico op een tekort. Echter, ook mensen die wel dierlijke producten consumeren, kunnen een tekort ontwikkelen, zij het minder vaak.

Een andere belangrijke factor is de opname in de darmen. Vitamine B12 wordt opgenomen in de dunne darm, een complex proces dat kan worden verstoord door verschillende aandoeningen. De ziekte van Crohn en coeliakie kunnen bijvoorbeeld de darmwand beschadigen, waardoor de opname van vitamine B12 bemoeilijkt wordt. Ook een operatie waarbij een deel van de maag of dunne darm is verwijderd, kan de opnamecapaciteit verminderen.

Bepaalde medicijnen kunnen eveneens de opname van vitamine B12 belemmeren. Protonpompremmers, die vaak worden voorgeschreven bij maagzuur, verminderen de zuurproductie in de maag, wat essentieel is voor de afbraak en opname van vitamine B12. Metformine, een veelgebruikt medicijn bij diabetes type 2, kan ook de opname van vitamine B12 verstoren.

Maagproblemen, zoals atrofische gastritis, een aandoening waarbij de maagwand dunner wordt en minder maagzuur produceert, kunnen ook leiden tot een verminderde opname van vitamine B12. Dit komt doordat maagzuur nodig is om vitamine B12 te scheiden van de eiwitten waaraan het in voedsel gebonden is.

Naast deze factoren kunnen ook chronisch alcoholmisbruik en ernstige ondervoeding bijdragen aan een vitamine B12-tekort. Alcohol kan de darmwand beschadigen en de opname van voedingsstoffen, waaronder vitamine B12, belemmeren. Ondervoeding, ongeacht de oorzaak, kan leiden tot een algehele tekort aan essentiële voedingsstoffen, waaronder vitamine B12.

Het is belangrijk om te benadrukken dat een vitamine B12-tekort zich vaak sluipend ontwikkelt en de symptomen, zoals vermoeidheid, tintelingen in handen en voeten, en geheugenproblemen, aspecifiek kunnen zijn. Daarom is het raadzaam om bij vermoeden van een tekort contact op te nemen met een arts voor diagnose en behandeling. Een simpele bloedtest kan uitsluitsel geven en de juiste behandeling, meestal in de vorm van supplementen of injecties, kan ernstige complicaties voorkomen.