Hoe komt het dat ik mijn ontlasting niet op kan houden?

De Ongecontroleerde Drang: Waarom Lukt Het Me Niet Mijn Ontlasting Op Te Houden?

Het is een onderwerp waar velen liever niet over praten, maar het onvermogen om ontlasting op te houden, ook wel fecale incontinentie genoemd, is een aandoening die een aanzienlijke impact kan hebben op de levenskwaliteit. Schaamte, angst en sociaal isolement zijn veelvoorkomende gevolgen. Maar wat zijn nu de oorzaken achter dit ongemakkelijke probleem? Het is zelden een kwestie van één simpele oorzaak; vaak spelen er meerdere factoren tegelijkertijd een rol.

De controle over je ontlasting is een complex proces dat de harmonieuze samenwerking vereist van verschillende onderdelen van je lichaam. Wanneer dit systeem ontregeld raakt, kan het leiden tot incontinentie. Laten we eens kijken naar de belangrijkste spelers en de mogelijke problemen die kunnen ontstaan:

1. De Sluitspier: De Poortwachter Die Faalt

De interne en externe sluitspieren zijn de spieren die de anus afsluiten en je in staat stellen om je ontlasting op te houden tot het moment dat je naar het toilet gaat. Beschadiging of verzwakking van deze spieren kan de poort onvoldoende afsluiten, waardoor ontlasting ongewild kan ontsnappen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren na:

• Een bevalling: Vooral langdurige of gecompliceerde bevallingen kunnen de sluitspieren beschadigen.
• Operaties in het anale gebied: Chirurgische ingrepen, bijvoorbeeld voor aambeien of anale fissuren, kunnen per ongeluk spierschade veroorzaken.
• Leeftijd: Naarmate we ouder worden, kunnen de sluitspieren verzwakken, net als andere spieren in ons lichaam.

2. Zenuwschade: Een Verbroken Communicatielijn

De zenuwen spelen een cruciale rol in de communicatie tussen de endeldarm, de sluitspieren en de hersenen. Ze geven signalen door over de vulling van de endeldarm en sturen de spieren aan om samen te trekken of te ontspannen. Beschadigde zenuwen kunnen deze communicatie verstoren, met als gevolg:

• Verminderde aandrang: Je voelt niet tijdig de aandrang om naar het toilet te gaan.
• Verminderde spiercontrole: De sluitspieren reageren niet adequaat op de signalen vanuit de hersenen.

Zenuwschade kan veroorzaakt worden door:

• Diabetes: Hoge bloedsuikerspiegels kunnen zenuwbeschadiging veroorzaken (neuropathie).
• Multiple sclerose (MS): Deze aandoening tast de beschermende laag rond de zenuwen aan, waardoor de signaaloverdracht verstoord wordt.
• Ruggenmergletsel: Beschadiging van het ruggenmerg kan de zenuwbanen die naar de anale spieren lopen, onderbreken.

3. Bekkenbodemspieren: De Fundering Die Wankelt

De bekkenbodemspieren vormen een soort hangmat die de organen in de buik ondersteunt, inclusief de endeldarm en anus. Verzwakte bekkenbodemspieren kunnen de controle over de ontlasting bemoeilijken. Factoren die kunnen leiden tot verzwakte bekkenbodemspieren zijn:

• Zwangerschap en bevalling: De spieren worden tijdens de zwangerschap zwaar belast en kunnen beschadigd raken tijdens de bevalling.
• Overgewicht: Extra gewicht oefent druk uit op de bekkenbodem.
• Chronisch hoesten: Langdurig hoesten, bijvoorbeeld door roken of COPD, kan de bekkenbodemspieren verzwakken.
• Constipatie: Krachtig persen tijdens de stoelgang kan de bekkenbodemspieren belasten.

4. Verminderd Gevoel in de Endeldarm: Een Gedempte Waarschuwing

Normaal gesproken voel je de druk in de endeldarm toenemen wanneer deze gevuld raakt. Dit geeft je de tijd om naar het toilet te gaan. Een verminderd gevoel in de endeldarm kan ervoor zorgen dat je de aandrang te laat of helemaal niet voelt. Oorzaken hiervan kunnen zijn:

• Chronische obstipatie: Jarenlange obstipatie kan de zenuwuiteinden in de endeldarm minder gevoelig maken.
• Endeldarmverzakking: Het uitpuilen van de endeldarm kan de zenuwfunctie beïnvloeden.

Belangrijk: Zoek Hulp!

Het is belangrijk om te onthouden dat fecale incontinentie geen aandoening is waar je in stilte mee hoeft te lijden. Er zijn verschillende behandelingen beschikbaar, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Een arts kan de oorzaak van je incontinentie onderzoeken en een passende behandeling aanbevelen. Dit kan variëren van medicatie en fysiotherapie (bekkenbodemtraining) tot biofeedback en in sommige gevallen een operatie.

Schaam je niet om hulp te zoeken! Open communicatie met je arts is de eerste stap naar een betere controle en een betere levenskwaliteit. Door de oorzaak te achterhalen en de juiste behandeling te vinden, kun je de ongecontroleerde drang overwinnen en weer volop van het leven genieten.