Hoe krijg je een hormonale disbalans?

De complexe dans der hormonen: Hoe ontstaat een hormonale disbalans?

Ons lichaam is een fijn afgesteld orkest, waar hormonen de dirigent vormen. Deze chemische boodschappers regelen talloze processen, van onze stemming en slaap tot onze stofwisseling en voortplanting. Een hormonale disbalans, waarbij de concentratie van één of meerdere hormonen te hoog of te laag is, kan dan ook verstrekkende gevolgen hebben. Maar hoe ontstaat zo’n disbalans nu eigenlijk? Het is zelden één enkele oorzaak, maar eerder een complex samenspel van interne en externe factoren.

Externe factoren: De invloeden van buitenaf

Onze omgeving speelt een cruciale rol. Bepaalde stoffen kunnen de hormonale balans verstoren. Denk hierbij aan:

• Medicijnen: Sommige medicijnen, zoals corticosteroïden (gebruikt bij ontstekingen) of bepaalde antidepressiva, kunnen invloed hebben op de hormoonproductie. Het is belangrijk om met uw arts te overleggen over mogelijke bijwerkingen.
• Anticonceptiemiddelen: Hoewel ze ontworpen zijn om de hormoonhuishouding te beïnvloeden, kunnen anticonceptiemiddelen bij sommige vrouwen leiden tot ongewenste bijwerkingen zoals gewichtstoename, stemmingswisselingen of veranderingen in de libido. De specifieke effecten variëren per individu en type pil.
• Omgevingsfactoren: Blootstelling aan bepaalde chemische stoffen, zoals pesticiden en BPA (Bisfenol A), wordt in verband gebracht met hormoonverstorende effecten. Hoewel het onderzoek hiernaar nog steeds gaande is, wordt aangeraden om de blootstelling aan deze stoffen zoveel mogelijk te beperken.
• Chronische stress: Langdurige stress activeert het stresshormoon cortisol, wat op lange termijn de balans van andere hormonen kan verstoren. Dit kan leiden tot verschillende klachten, zoals slaapstoornissen, gewichtstoename en een verzwakt immuunsysteem.

Interne factoren: De interne mechanismen

Naast externe factoren spelen interne processen een belangrijke rol bij het ontstaan van een hormonale disbalans:

• Schildklierproblemen: De schildklier produceert hormonen die de stofwisseling reguleren. Een overactieve (hyperthyreoïdie) of onderactieve (hypothyreoïdie) schildklier kan leiden tot een breed scala aan symptomen, waaronder vermoeidheid, gewichtstoename of -verlies, en stemmingswisselingen.
• Ongezonde eetgewoonten: Een dieet dat rijk is aan bewerkt voedsel, suiker en verzadigde vetten kan de hormoonproductie negatief beïnvloeden. Een uitgebalanceerd dieet, rijk aan fruit, groenten en volle granen, is essentieel voor een gezonde hormoonhuishouding.
• Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS): Bij PCOS is er sprake van een hormonale disbalans die leidt tot cyclusstoornissen, overbeharing en acne. De oorzaak is niet volledig bekend, maar genetische factoren spelen een rol.
• Zwangerschap: Tijdens de zwangerschap ondergaat het lichaam enorme hormonale veranderingen. Deze veranderingen zijn normaal en noodzakelijk voor de ontwikkeling van de foetus, maar kunnen wel leiden tot diverse klachten zoals misselijkheid, opgezette borsten en stemmingswisselingen.
• Menopauze: De overgang is gekenmerkt door een daling van de oestrogeenproductie, wat kan leiden tot opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen.

Conclusie:

Een hormonale disbalans is een complex probleem met diverse oorzaken. Het is essentieel om bij klachten contact op te nemen met een arts of specialist. Zij kunnen de oorzaak van de disbalans vaststellen en een passend behandelplan opstellen. Een gezonde levensstijl, met een evenwichtig dieet, voldoende beweging en stressmanagement, kan bijdragen aan het in stand houden van een gezonde hormoonbalans.