Hoe kun je testen of je nierstenen hebt?

Nierstenen vermoeden? Zo wordt de diagnose gesteld.

Nierstenen, die kleine, harde afzettingen in de nieren, kunnen behoorlijk veel pijn veroorzaken. Maar hoe weet je zeker of die stekende pijn in je flank, uitstralend naar je lies, inderdaad door nierstenen wordt veroorzaakt? Een zelfdiagnose is onmogelijk, professioneel onderzoek is essentieel. De diagnose van nierstenen berust op een combinatie van symptomen, medische beeldvorming en laboratoriumonderzoek.

Eerste aanwijzingen: urineonderzoek en steentjesanalyse

De eerste stap is vaak een urineonderzoek. Hierin wordt gekeken naar de aanwezigheid van bloed (hematurie), kristallen en infecties. Bloed in de urine kan wijzen op nierstenen, maar ook op andere aandoeningen. De aanwezigheid van bepaalde kristallen in de urine kan een aanwijzing geven over de samenstelling van de nierstenen, wat nuttig is voor preventieve maatregelen.

Als een nier steen is uitgeplast, is analyse van het steentje zeer waardevol. Dit onderzoek in een laboratorium bepaalt de precieze samenstelling (bijvoorbeeld calciumoxalaat, urinezuur, struviet), wat cruciaal is voor de bepaling van de oorzaak en het opstellen van een gericht behandel- en preventieplan.

Verdere diagnostiek bij aanhoudende klachten of bloed in de urine

Een urineonderzoek alleen is niet voldoende om de diagnose nierstenen te bevestigen. Aanhoudende pijn, koorts, misselijkheid, braken of recidiverende episodes van bloed in de urine vereisen verder onderzoek. Hierbij komen verschillende beeldvormende technieken in beeld:

• Echografie (echo): Een echografie is een pijnloze, niet-invasieve methode om de nieren en urinewegen te visualiseren. De arts kan hiermee nierstenen detecteren, hun grootte bepalen en eventuele andere afwijkingen opsporen. Een echo is vaak de eerste keuze bij het vermoeden van nierstenen.

• Buikröntgenfoto (KUB): Een KUB-opname kan nierstenen zichtbaar maken, vooral die met een hogere calciumconcentratie. Dit onderzoek is minder gevoelig dan een CT-scan, maar wel sneller en goedkoper. Het wordt vaak gebruikt als aanvullend onderzoek bij een echo.

• CT-scan (computertomografie): Een CT-scan levert gedetailleerde beelden van de nieren en urinewegen op. Het is de meest gevoelige methode voor het detecteren van nierstenen, zelfs kleine en moeilijk te zien steentjes. Een CT-scan wordt vaak ingezet wanneer de diagnose onzeker blijft na een echo of KUB.

Conclusie:

De diagnose nierstenen wordt gesteld op basis van een combinatie van klachten, urineonderzoek, steentjesanalyse (indien van toepassing) en beeldvormende technieken zoals echografie, KUB of CT-scan. Bij vermoeden van nierstenen is het van essentieel belang om contact op te nemen met een arts voor een correct onderzoek en behandeling. Zelfmedicatie is af te raden.