Kan je uit het niets diabetes krijgen?

Kan je uit het niets diabetes krijgen? De mythe ontrafeld

De vraag of je ‘uit het niets’ diabetes kunt krijgen, is complex en vereist een onderscheid tussen type 1 en type 2 diabetes. De simpele, directe antwoorden zijn: ja, voor type 1, en nee, voor type 2. Maar laten we dieper ingaan op de nuances.

Type 1 diabetes: een auto-immuun aanval

Bij type 1 diabetes valt het immuunsysteem, het verdedigingssysteem van het lichaam, per abuis de cellen in de alvleesklier aan die insuline produceren. Insuline is cruciaal voor het verwerken van suiker in het bloed. Deze auto-immuun reactie kan op elke leeftijd ontstaan, hoewel de diagnose vaak in de kindertijd of adolescentie wordt gesteld. Het is dus niet zo dat iemand op een dag wakker wordt met type 1 diabetes zonder enige aanwijzing; de auto-immuun reactie speelt zich geleidelijk af. Echter, de symptomen kunnen abrupt verschijnen en de diagnose voelt dan misschien alsof de ziekte ‘uit het niets’ is gekomen. Genetische predispositie speelt een rol, maar een ongezonde levensstijl is geen oorzaak. Er is geen enkele levensstijlkeuze die type 1 diabetes kan veroorzaken of voorkomen. De auto-immuun reactie is, op dit moment, een onvoorspelbaar proces.

Type 2 diabetes: een proces, geen plotselinge gebeurtenis

Type 2 diabetes ontwikkelt zich geleidelijk. Het is niet ‘uit het niets’, maar het resultaat van jarenlange insuline-resistentie. Deze resistentie ontstaat vaak in combinatie met overgewicht, een ongezonde levensstijl (zoals weinig beweging en een ongezond voedingspatroon) en genetische aanleg. De alvleesklier produceert wel nog insuline, maar het lichaam reageert er steeds minder goed op. Dit proces bouwt zich langzaam op, vaak onopgemerkt. Symptomen kunnen subtiel zijn, en worden vaak pas laat herkend. Hoewel de diagnose soms onverwachts komt, is de ontwikkeling ervan geen plotselinge gebeurtenis.

Conclusie: Een kwestie van perspectief

De perceptie van ‘uit het niets’ is subjectief. Voor type 1 diabetes is het proces van auto-immuun aanval onzichtbaar tot de symptomen optreden, wat leidt tot de indruk van een plotselinge ziekte. Voor type 2 diabetes is het een langdurig proces van achteruitgang dat uiteindelijk tot de diagnose leidt. In beide gevallen is het van belang te benadrukken dat er sprake is van onderliggende oorzaken, hoewel de manifestatie van de ziekte soms abrupt kan aanvoelen. Preventie is mogelijk, vooral bij type 2 diabetes door een gezonde levensstijl te hanteren. Voor type 1 diabetes is preventie helaas nog niet mogelijk. Het is essentieel om bij twijfel altijd medisch advies in te winnen.