Wat gebeurt er bij een zenuwinzinking?

De storm in de geest: Wat gebeurt er bij een zenuwinzinking?

De term ‘zenuwinzinking’ is geen officiële diagnose in de psychiatrie. Het beschrijft echter een veelvoorkomend en begrijpelijk beeld: een plotselinge, vaak overweldigende aanval van intense psychische klachten bij iemand die geen voorgeschiedenis heeft van langdurige of ernstige psychische problemen. Dit kan voor de betrokkene, maar ook voor de omgeving, uiterst verwarrend en beangstigend zijn. Wat gebeurt er precies tijdens zo’n ‘zenuwinzinking’?

Het is belangrijk te benadrukken dat de ervaring van een zenuwinzinking sterk kan variëren van persoon tot persoon. Er is geen ‘standaard’ symptomenpakket. Wat de aanvallen echter gemeen hebben, is de plotselinge en intense aard ervan. De klachten duiken vaak onverwacht op, als een storm die uit het niets losbarst.

Mogelijke uitingen van een zenuwinzinking kunnen zijn:

• Overmatige angst: Een gevoel van intense onrust, paniek of dreigend gevaar, vaak vergezeld van lichamelijke symptomen zoals hartkloppingen, kortademigheid, trillen en duizeligheid. Deze angst kan zich richten op specifieke dingen, of een meer diffuus gevoel van onbehagen zijn.

• Dwangmatig gedrag: Herhaaldelijke handelingen of gedachten die de persoon voelt dat hij of zij moet uitvoeren om een gevoel van angst of spanning te verminderen. Voorbeelden zijn herhaaldelijk handen wassen, controleren van deuren of de kachel, of het herhalen van bepaalde gedachten.

• Depressieve gevoelens: Een intense periode van somberheid, hopeloosheid, verdriet en/of apathie. Dit kan gepaard gaan met een verlies van interesse in activiteiten die voorheen plezier opleverden, slaapstoornissen en veranderingen in eetlust.

• Psychotische episodes (korte duur): In sommige gevallen kunnen mensen tijdens een zenuwinzinking tijdelijke psychotische verschijnselen ervaren, zoals hallucinaties (het zien, horen, voelen of ruiken van dingen die er niet zijn) of wanen (vaste, onjuiste overtuigingen). Deze episodes zijn meestal van korte duur en verdwijnen na verloop van tijd.

Het is essentieel om te benadrukken dat een zenuwinzinking geen teken van zwakte is. Het is een reactie op een overweldigende hoeveelheid stress, spanning of trauma, die het lichaam en de geest niet meer aankunnen verwerken. De onderliggende oorzaken kunnen divers zijn, van acute stressvolle gebeurtenissen (verlies van baan, relatiebreuk, overlijden) tot langdurige spanning en opgebouwde stress.

Wat te doen bij een vermoeden van een zenuwinzinking? Zoek professionele hulp. Een huisarts of psychiater kan de situatie beoordelen en een diagnose stellen, of doorverwijzen naar een passende hulpverlener. Therapie, ondersteuning en in sommige gevallen medicatie kunnen helpen om de acute klachten te verlichten en de onderliggende oorzaken aan te pakken. Het is belangrijk om te onthouden dat herstel mogelijk is en dat er steun beschikbaar is.