Wat is het beste antibioticum tegen een bijholteontsteking?

Antibiotica bij een bijholteontsteking: wanneer wel, wanneer niet?

Een bijholteontsteking, of sinusitis, is een vervelende aandoening die gekenmerkt wordt door pijn, druk en verstopping in de neus en het voorhoofd. Hoewel vaak gedacht wordt dat antibiotica de gouden standaard zijn, is dit lang niet altijd het geval. Sterker nog, in de meeste gevallen is het gebruik van antibiotica bij een bijholteontsteking onnodig en zelfs contraproductief, gezien de risico’s van resistentie.

De meerderheid van de bijholteontstekingen wordt veroorzaakt door virussen en genezen vanzelf binnen 7 tot 10 dagen. Een behandeling met antibiotica is in deze gevallen niet alleen zinloos, maar kan ook leiden tot ongewenste bijwerkingen. Het lichaam heeft de mogelijkheid om virale infecties zelf te bestrijden, en het gebruik van antibiotica bemoeilijkt dit proces niet alleen, maar verstoort het ook de natuurlijke balans van de bacteriën in het lichaam.

Wanneer wél antibiotica?

Slechts in een minderheid van de gevallen (ongeveer 0,5% tot 2%) is de bijholteontsteking bacterieel van aard. Een arts kan dit vaststellen aan de hand van de symptomen, het beloop van de ziekte en eventueel aanvullend onderzoek. Kenmerken die kunnen wijzen op een bacteriële infectie zijn:

• Een aanhoudende (langer dan 10 dagen durende) en verergerende ontsteking.
• Een ernstige infectie met hoge koorts en heftige pijn.
• Verandering in de aard van het slijm (bijvoorbeeld toename van dikke, groen/gele afscheiding).

Welke antibiotica worden gebruikt?

Bij een vastgestelde bacteriële bijholteontsteking wordt vaak amoxicilline-clavulaanzuur als eerste keus voorgeschreven. Clavulaanzuur versterkt de werking van amoxicilline en beschermt het tegen afbraak door bepaalde enzymen die door bacteriën worden geproduceerd.

Voor patiënten die allergisch zijn voor penicilline (waar amoxicilline-clavulaanzuur toe behoort), kan doxycycline een alternatief zijn. Het is echter belangrijk te beseffen dat dit slechts voorbeelden zijn en de keuze van antibioticum altijd afhankelijk is van verschillende factoren, zoals de specifieke bacterie die de infectie veroorzaakt en de individuele situatie van de patiënt. Resistentie van bacteriën tegen antibiotica is een groeiend probleem, waardoor een zorgvuldige afweging door een arts essentieel is.

Conclusie:

Het is cruciaal om te benadrukken dat zelfmedicatie met antibiotica ten strengste afgeraden wordt. Een bijholteontsteking dient altijd door een arts te worden beoordeeld. Zelf antibiotica slikken kan leiden tot onnodige bijwerkingen en de ontwikkeling van antibioticaresistentie. De arts kan een juiste diagnose stellen en bepalen of een antibioticakuur al dan niet noodzakelijk is. In de meeste gevallen zal een afwachtende houding, gecombineerd met symptoombestrijding zoals neusspray, voldoende zijn om de ontsteking te laten verdwijnen.