Wat voel je bij te laag cortisol?

De sluipende impact van te laag cortisol: meer dan alleen vermoeidheid

Cortisol, vaak het “stresshormoon” genoemd, speelt een cruciale rol in diverse lichaamsfuncties, van onze energiehuishouding tot onze reactie op stress. Een te laag cortisolniveau, ook wel hypocortisolisme of bijnierschorsinsufficiëntie genoemd, kan zich op verschillende manieren manifesteren, variërend van subtiele tot levensbedreigende symptomen. Hoewel vermoeidheid vaak als eerste op de voorgrond treedt, is het belangrijk om de bredere impact van een cortisoltekort te begrijpen.

Vermoeidheid is wellicht het meest voorkomende symptoom, maar het is vaak een sluipend proces. In het begin kan het aanvoelen als een algehele malaise, een gebrek aan energie dat ondanks voldoende slaap aanhoudt. Naarmate het cortisolniveau verder daalt, kan deze vermoeidheid verergeren tot uitputting, waardoor dagelijkse taken een enorme opgave worden.

Naast vermoeidheid kunnen ook andere, minder voor de hand liggende symptomen optreden. Denk hierbij aan:

• Verminderde eetlust en gewichtsverlies: Cortisol beïnvloedt de stofwisseling en een tekort kan leiden tot een verminderde behoefte aan voedsel.
• Lage bloeddruk en duizeligheid, vooral bij opstaan: Cortisol helpt de bloeddruk te reguleren. Een tekort kan leiden tot orthostatische hypotensie, een plotselinge bloeddrukdaling bij het overeind komen.
• Spierzwakte en gewrichtspijn: Cortisol speelt een rol bij de spierfunctie en een tekort kan leiden tot zwakte en pijn.
• Verlaagde zoutbehoefte en verlangen naar zoute snacks: De bijnieren produceren ook aldosteron, een hormoon dat de zoutbalans regelt. Een bijnierprobleem kan leiden tot een verstoring van deze balans en een verhoogde behoefte aan zout.
• Veranderingen in stemming, zoals depressie, angst en prikkelbaarheid: Cortisol beïnvloedt de neurotransmitters in de hersenen en een tekort kan leiden tot stemmingswisselingen.
• Hypoglycemie (lage bloedsuikerspiegel): Cortisol helpt de bloedsuikerspiegel te reguleren en een tekort kan leiden tot hypoglycemie, vooral bij mensen met diabetes.
• Verandering in huidskleur (hyperpigmentatie): Dit komt vooral voor bij de ziekte van Addison, een specifieke vorm van bijnierschorsinsufficiëntie, en uit zich als donkere vlekken op de huid, vooral in de huidplooien en op littekens.

Een plotselinge en drastische daling van cortisol kan leiden tot een acute bijniercrisis, ook wel Addisoncrisis genoemd. Dit is een levensbedreigende situatie die zich kenmerkt door hevig braken, diarree, ernstige buik- en rugpijn, een gevaarlijk lage bloeddruk en uitdroging. Uiteindelijk kan dit leiden tot bewustzijnsverlies en coma. Snelle medische interventie is in dit geval cruciaal.

Het is belangrijk om te benadrukken dat deze symptomen ook bij andere aandoeningen kunnen voorkomen. Daarom is het essentieel om bij aanhoudende klachten een arts te raadplegen. Alleen een arts kan een diagnose stellen en de juiste behandeling instellen, die meestal bestaat uit hormoonsuppletietherapie om het cortisoltekort aan te vullen.