Welke volgorde achternaam?

De Familienaam: Kiezen is de nieuwe norm

Sinds begin 2024 is er een opvallende verandering in de Nederlandse wetgeving omtrent achternamen: ouders krijgen nu volledige keuzevrijheid bij het bepalen van de achternaam van hun kind. Deze wijziging beoogt een grotere gelijkheid tussen kinderen, broers en zussen in het bijzonder, en biedt tegelijkertijd meer ruimte voor persoonlijke expressie binnen het gezin.

Voorheen gold vaak een strikte volgorde, meestal bepaald door de achternaam van de vader. Deze traditie leidde tot situaties waarin kinderen binnen één gezin verschillende achternamen droegen, wat soms tot praktische en emotionele complicaties kon leiden. De nieuwe wetgeving beoogt dit te voorkomen door het stimuleren van gelijke achternamen.

De belangrijkste verandering is de introductie van de dubbele achternaam. Ouders kunnen nu zelf bepalen in welke volgorde de achternamen van beide ouders worden gecombineerd. Dit biedt een scala aan mogelijkheden. Denk aan:

• Achternaam moeder – achternaam vader: Een bewuste keuze om de traditie te doorbreken en de moederlijke lijn te benadrukken.
• Achternaam vader – achternaam moeder: De meer traditionele volgorde, nu echter expliciet als keuze aangeboden.
• Een combinatie met een koppelteken: Een moderne benadering die beide achternamen gelijkwaardig presenteert.

De keuze is geheel vrij en hangt af van de persoonlijke voorkeuren en overwegingen van de ouders. Het gaat om meer dan alleen een administratieve kwestie; de keuze van de achternaam kan een statement zijn over gelijkwaardigheid, traditie of persoonlijke identiteit.

Het is belangrijk te benadrukken dat deze wetgeving niet voorschrijft dat kinderen een dubbele achternaam moeten dragen. Ouders kunnen er nog steeds voor kiezen om de achternaam van één ouder te gebruiken, of zelfs een geheel nieuwe achternaam te kiezen (binnen de wettelijke kaders). De essentie is de keuzevrijheid. Deze geeft ouders de mogelijkheid om een bewuste beslissing te nemen die past bij hun familie en hun visie op gelijkwaardigheid en identiteit.

De invoering van deze nieuwe regelgeving is een stap vooruit in het creëren van een inclusievere samenleving, waar de achternaam geen onnodige scheidslijn meer hoeft te creëren tussen broers en zussen, en waar families de ruimte krijgen om hun eigen identiteit te vormen. De volgorde van de achternaam is niet langer een voorgekauwd gegeven, maar een keuze, een weerspiegeling van de moderne familie.