Hoe weet je of vlees bewerkt is of niet?

Hoe herken je bewerkt vlees? Een gids voor de bewuste consument

In een wereld waar gemak vaak de boventoon voert, zijn bewerkte vleeswaren alomtegenwoordig. Ze liggen klaar in de supermarkt, zijn snel te bereiden en vormen een makkelijke oplossing voor ontbijt, lunch of avondeten. Denk aan die plakjes ham op je boterham, de salami op je pizza, of het spek bij je eieren. Maar hoe weet je nu eigenlijk of het vlees dat je koopt bewerkt is, en waarom is het belangrijk om dat te weten?

Bewerkt vlees is, heel simpel gezegd, vlees dat op een bepaalde manier is geconserveerd of veranderd om de houdbaarheid te verlengen of de smaak te verbeteren. Dit gebeurt door processen als roken, zouten, drogen, pekelen, of het toevoegen van conserveringsmiddelen. Voorbeelden van bewerkte vleessoorten zijn legio:

• Worsten: Van de klassieke rookworst tot fijngesneden cervelaatworst en pittige chorizo.
• Ham: Alle varianten, of het nu gekookte ham, rauwe ham, of schouderham is.
• Spek: Zowel gerookt als ongerookt, in plakjes, blokjes of speklapjes.
• Salami: Een breed assortiment gedroogde en gefermenteerde worsten.
• Paté: Een mengsel van gemalen vlees, vet en kruiden, vaak verrijkt met alcoholische dranken.
• Cornedbeef: Gepekeld en gekookt rundvlees.
• Bewerkt gevogelte: Denk aan voorgesneden kipfilet, kalkoenfilet of kippenvleugels die zijn gemarineerd of gepekeld.

Hoe herken je bewerkt vlees in de winkel?

Het herkennen van bewerkt vlees begint bij het bestuderen van het etiket. Hier zijn enkele belangrijke aanwijzingen:

1. De ingrediëntenlijst: Dit is je belangrijkste bron van informatie. Zoek naar ingrediënten die je niet zou verwachten in ‘puur’ vlees, zoals:
   • Nitraten en nitrieten (E249-E252): Deze worden vaak gebruikt als conserveringsmiddel en om de rode kleur van het vlees te behouden.
   • Fosfaten (E450-E452): Deze worden toegevoegd om water vast te houden en de textuur te verbeteren.
   • Zout: Hoge concentraties zout duiden op een bewerkingsproces.
   • Suikers: Soms toegevoegd voor de smaak.
   • Rookaroma: Geeft een rooksmaak zonder daadwerkelijk te roken.
2. De productnaam: Let op termen als “bereid”, “bewerkt”, “gepekeld”, “gerookt”, of “gemarineerd”. Deze suggereren vaak een bewerkingsproces.
3. De houdbaarheid: Vlees dat veel langer houdbaar is dan vers vlees, is waarschijnlijk bewerkt.
4. De uiterlijke kenmerken: Bewerkt vlees kan een onnatuurlijk roze of rode kleur hebben, of een gladde, uniforme textuur.
5. De prijs: Bewerkt vlees is vaak goedkoper dan onbewerkt vlees, omdat er minder ‘puur’ vlees in zit en de conserveringsmethoden relatief goedkoop zijn.

Waarom is het belangrijk om te weten of vlees bewerkt is?

Het eten van bewerkt vlees is de laatste jaren onderwerp van discussie. Onderzoek suggereert een verband tussen een hoge consumptie van bewerkt vlees en een verhoogd risico op bepaalde gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en bepaalde vormen van kanker. Dit is waarschijnlijk te wijten aan de hoge concentraties zout, verzadigde vetten en nitrieten/nitraten in bewerkt vlees.

Wat kun je doen?

Hoewel het niet nodig is om bewerkt vlees volledig te vermijden, is het wel verstandig om je consumptie te beperken. Hier zijn enkele tips:

• Kies vaker voor onbewerkt vlees: Koop bijvoorbeeld een hele kip in plaats van voorgesneden gemarineerde stukken.
• Lees etiketten zorgvuldig: Let op de ingrediëntenlijst en kies producten met minder toevoegingen.
• Maak je eigen vleeswaren: Experimenteer met het zelf marineren van vlees of het maken van je eigen worst.
• Vervang bewerkt vlees door alternatieven: Denk aan peulvruchten, eieren, vis, of tofu.
• Varieer je maaltijden: Zorg voor een gebalanceerd dieet met veel groenten, fruit en volkoren producten.

Door bewust te zijn van de kenmerken van bewerkt vlees, kun je weloverwogen keuzes maken en een gezondere levensstijl nastreven. Het gaat erom dat je weet wat je eet en dat je in staat bent om de juiste producten te kiezen die passen bij jouw behoeften en voorkeuren.