Waar zitten vitamine A en D in?

Zon, schapen en zeevruchten: Waar vind je vitamine A en D?

Vitamine A en D zijn onmisbare vitamines voor een optimale gezondheid, maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld vitamine C, zijn ze vetoplosbaar. Dit betekent dat ze zich opstapelen in ons lichaam, in vetweefsel en de lever. Een incidenteel tekort is dus minder dramatisch dan bij wateroplosbare vitamines, maar een constante en adequate inname blijft essentieel. Maar waar vinden we deze belangrijke vitamines nu precies?

Vitamine A: De heldere blik

Vitamine A, ook wel retinol genoemd, speelt een cruciale rol in het gezichtsvermogen, de immuunrespons en de celgroei. De beste bronnen zijn onmiskenbaar dierlijke producten:

• Lever: Lever van rund, varken of kip bevat extreem hoge concentraties vitamine A. Een kleine portie levert al een aanzienlijke hoeveelheid. Let wel: overmatige consumptie van lever kan leiden tot een overdosis vitamine A.
• Vette vis: Zalmen, makrelen en haringen zijn rijke bronnen van vitamine A, naast hun andere gezondheidsvoordelen.
• Volle melkproducten: Volle melk, volle yoghurt en volle kaas bevatten, hoewel in mindere mate dan lever en vette vis, een goede dosis vitamine A.
• Eieren: Vooral het eigeel is een goede bron van vitamine A.

Naast deze dierlijke bronnen, bevatten ook sommige plantaardige producten provitamine A, in de vorm van bètacaroteen. Ons lichaam zet bètacaroteen om in vitamine A, maar dit proces is minder efficiënt dan de directe opname uit dierlijke producten. Goede plantaardige bronnen van bètacaroteen zijn wortels, zoete aardappelen en spinazie.

Vitamine D: De zonneschijnvitamine

Vitamine D heeft een essentiële functie in de calciumopname, cruciaal voor sterke botten en tanden. In tegenstelling tot vitamine A, wordt een aanzienlijk deel van onze vitamine D-voorraad aangemaakt door de huid onder invloed van zonlicht. Maar ook hier spelen voedingsmiddelen een belangrijke rol, zeker in de herfst en wintermaanden wanneer de zon minder sterk is.

• Vette vis: Net als bij vitamine A, zijn vette vissoorten zoals zalm, makreel en haring uitstekende bronnen van vitamine D.
• Eieren: Ook eieren, met name het eigeel, leveren een bijdrage aan onze vitamine D-inname.
• Verrijkte voedingsmiddelen: Veel plantaardige dranken (zoals soja- en amandelmelk) en ontbijtgranen worden verrijkt met vitamine D om tekorten tegen te gaan. Controleer altijd het etiket.
• Levertraan: Hoewel minder populair, is levertraan een zeer rijke bron van vitamine D.

Een gebalanceerd dieet is key

Een gevarieerd dieet dat rijk is aan vette vis, volle melkproducten, eieren en (in mindere mate) plantaardige producten met bètacaroteen, levert doorgaans voldoende vitamine A en D. Bij twijfel over een eventueel tekort is het altijd raadzaam om contact op te nemen met een arts of diëtist. Zij kunnen een bloedtest uitvoeren om de vitaminegehalten te bepalen en eventueel supplementen adviseren. Onthoud: een gezonde levensstijl, inclusief voldoende zonlicht (met mate!), speelt een even belangrijke rol als een uitgebalanceerd dieet.