Hoe slim is vwo?

Hoe slim is VWO? Een nuancevolle kijk op intelligentie en onderwijs

De vraag “Hoe slim is VWO?” is complexer dan een simpel cijfer suggereert. Hoewel vaak wordt aangegeven dat VWO-leerlingen gemiddeld een hoger IQ scoren dan HAVO-leerlingen – bijvoorbeeld rond de 116 tegenover 107 – is deze benadering te kort door de bocht. Deze gemiddelde scores, die overigens vaak gebaseerd zijn op studies met beperkte steekproeven en methodologische verschillen, bieden slechts een ruwe indicatie van het gemiddelde cognitieve vermogen binnen deze populaties. Ze zeggen niets over individuele leerlingen.

Het is cruciaal om te benadrukken dat een IQ-score slechts één aspect van intelligentie meet en geen volledige representatie geeft van iemands capaciteiten. Een hoge IQ-score voorspelt weliswaar een zekere mate van academisch succes, maar succes hangt af van vele factoren, waaronder:

• Motivatie en doorzettingsvermogen: Een leerling met een gemiddeld IQ kan met enorme inzet en discipline betere resultaten behalen dan een leerling met een hoog IQ maar een gebrek aan motivatie.
• Leerstrategieën en studievaardigheden: Effectieve leermethoden zijn essentieel. Een leerling met uitstekende studievaardigheden kan meer halen uit zijn potentieel dan een leerling met dezelfde IQ-score maar minder effectieve leerstrategieën.
• Sociaal-emotionele intelligentie: Het vermogen om met anderen om te gaan, stress te managen en jezelf te motiveren is net zo belangrijk voor succes als cognitieve vaardigheden.
• Toegang tot middelen en ondersteuning: Een leerling met alle potentie ter wereld kan zijn talenten niet ontplooien zonder de juiste middelen en ondersteuning van familie, docenten en de maatschappij.

Bovendien is het belangrijk om te beseffen dat een betrouwbare IQ-score alleen kan worden bepaald door een professioneel afgenomen intelligentietest, afgenomen door een gekwalificeerde psycholoog. Online tests of schattingen op basis van algemene scores zijn niet valide en geven geen betrouwbaar beeld van iemands intelligentie. De cijfers 116 en 107 dienen daarom met grote voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden.

Kortom, de associatie tussen VWO en een hoger gemiddeld IQ zegt meer over de selectie en de eisen van het VWO-onderwijs dan over de inherente intelligentie van individuele leerlingen. VWO-leerlingen worden gekenmerkt door een bepaalde mate van academisch vermogen, maar dit is slechts één facet van intelligentie. Succes wordt bepaald door een complex samenspel van factoren, waarbij IQ slechts één, weliswaar belangrijke, factor is. Het is dus misleidend om de intelligentie van een leerling louter te baseren op de schooltype dat hij of zij volgt.