Is het illegaal om leerlingen na te blijven?

Is het illegaal om leerlingen na te blijven? Een genuanceerd antwoord.

De vraag of het illegaal is om leerlingen na te blijven, is niet met een simpel ja of nee te beantwoorden. Het hangt af van de context, de leeftijd van de leerling en de manier waarop het ‘nablijven’ wordt ingezet. Het is cruciaal om het onderscheid te maken tussen het ‘vasthouden’ van een leerling na schooltijd voor educatieve doeleinden en het ongeoorloofd vasthouden tegen de wil van de leerling in.

Legale vormen van nablijven:

• Extra begeleiding: Het is volkomen legaal om een leerling na schooltijd te laten blijven voor extra begeleiding, bijles of het inhalen van gemiste stof. Dit dient wel vrijwillig te zijn en in overleg met de leerling en, bij minderjarige leerlingen, de ouders/verzorgers. Dwang is hier uit den boze. Duidelijke afspraken over de tijd, de inhoud en de reden van het nablijven zijn essentieel.
• Gedragsgesprekken: Ook een gesprek met de leerling na schooltijd over gedragsproblemen is toegestaan, mits dit in een constructieve en veilige omgeving gebeurt en in overleg met de ouders/verzorgers (bij minderjarigen). Het doel moet hierbij zijn om het gedrag te verbeteren, niet om te straffen.

Illegale vormen van nablijven:

• Dwang: Het tegen de wil van de leerling (en de ouders/verzorgers bij minderjarigen) na schooltijd vasthouden is illegaal. Dit kan gezien worden als ongeoorloofde vrijheidsbeneming en kan leiden tot juridische consequenties voor de school. Een leerling heeft het recht om naar huis te gaan na schooltijd, tenzij er sprake is van een wettelijke reden (bijvoorbeeld een rechterlijke machtiging).
• Onredelijke duur: Zelfs met toestemming van ouders/verzorgers kan een te lange periode van nablijven als onredelijk worden beschouwd. De duur moet proportioneel zijn aan de overtreding of het leertekort.
• Gebrek aan toezicht: Als een leerling na wordt gehouden, dient er altijd toezicht te zijn van een volwassene. Het alleen laten van een leerling in een klaslokaal na schooltijd is onacceptabel.

Verzuim en aansprakelijkheid:

Het artikel noemt terecht de wettelijke aansprakelijkheid van ouders bij schoolverzuim. Het ‘nablijven’ zelf is niet direct gerelateerd aan deze aansprakelijkheid. De focus ligt hier op het voorkomen van het verzuim. Als ouders het verzuim van hun kind niet serieus nemen, kunnen zij juridisch verantwoordelijk worden gesteld. Dit heeft echter geen direct verband met het al dan niet na laten blijven van een leerling.

Conclusie:

Het ‘nablijven’ van leerlingen is op zich niet illegaal, zolang het vrijwillig is, een educatief doel dient, proportioneel is en in overleg met ouders/verzorgers gebeurt (voor minderjarigen). Dwang, onredelijke duur en gebrek aan toezicht maken het echter wel illegaal en kunnen leiden tot juridische consequenties voor de school. De focus moet liggen op een constructieve en veilige leeromgeving, waarbij discipline en educatie hand in hand gaan. Bij twijfel is het altijd raadzaam om juridisch advies in te winnen.