Wat is belangrijk voor begrijpend lezen?

De Sleutel tot Begrijpend Lezen: Meer dan Woordjes Kennen

Begrijpend lezen is meer dan alleen het herkennen van woorden. Het is een actief en dynamisch proces waarbij de lezer de tekst niet passief ontvangt, maar actief betekenis construeert. Het draait om het slim verbinden van de informatie in de tekst met je eigen voorkennis, ervaringen en interpretatievermogen. Een goede begrijpend lezer is een actieve denker die continu vragen stelt, verbanden legt en kritisch reflecteert.

Maar hoe bouw je die cruciale vaardigheid op? Enkele belangrijke aspecten zijn:

1. Voorkennis activeren: Voordat je aan een tekst begint, is het essentieel om je voorkennis over het onderwerp te activeren. Wat weet je al? Welke associaties roept het onderwerp op? Door je bestaande kennis te ‘ontgrendelen’, creëer je een stevige basis waarop je de nieuwe informatie kunt plaatsen. Denk aan het bedenken van vragen die je tijdens het lezen wilt beantwoorden.

2. Strategisch lezen: Niet elke tekst vraagt om dezelfde leesstrategie. Een roman vraagt een andere aanpak dan een wetenschappelijk artikel. Leer te onderscheiden welke strategie het meest effectief is: skimmen voor een overzicht, intensief lezen voor gedetailleerde informatie, of scan lezen voor specifieke gegevens.

3. Actief voorspellen en verifiëren: Tijdens het lezen kun je voorspellingen doen over wat er komen gaat. Dit houdt je betrokken bij de tekst en helpt je om de informatie beter te begrijpen. Vervolgens verifieer je of je voorspellingen kloppen. Kloppen ze niet, dan is dat een aanleiding om de tekst nog eens goed te bekijken en je begrip bij te stellen.

4. Inferenties maken: Begrijpend lezen omvat vaak het maken van inferenties – het afleiden van informatie die niet expliciet in de tekst staat. Dit vereist het combineren van tekstuele informatie met je eigen kennis en het herkennen van impliciete betekenissen.

5. Het belang van metacognitie: Metacognitie, ofwel ‘nadenken over je eigen denken’, is essentieel. Vraag jezelf tijdens en na het lezen af: Wat begrijp ik? Wat begrijp ik niet? Welke strategieën heb ik gebruikt? Welke strategieën zouden effectiever kunnen zijn? Deze reflectie helpt je om je leesvaardigheid te verbeteren.

6. Verbinden met de eigen wereld: De tekst moet ‘levendig’ worden gemaakt door hem te verbinden met je eigen ervaringen, emoties en overtuigingen. Hoe relateert de informatie in de tekst tot je eigen leven? Welke impact heeft de tekst op jou?

7. Woordenschat: Een ruime woordenschat is onmisbaar. Onbekende woorden belemmeren het begrip. Actief zoeken naar de betekenis van onbekende woorden en deze in je eigen vocabulaire opnemen is daarom cruciaal.

Begrijpend lezen is een vaardigheid die je continu kunt ontwikkelen. Door bewust te oefenen met bovenstaande aspecten, bouw je niet alleen je leesvaardigheid op, maar vergroot je ook je kennis, kritisch denkvermogen en algemene intellectuele capaciteiten.