Wat zijn psychotechnische testen?

De Onzichtbare Schaal: Wat zijn psychotechnische testen?

Psychotechnische testen, vaak afgekort tot PTT, zijn een instrument dat steeds vaker wordt ingezet bij selectieprocedures, maar ook in andere contexten zoals rijvaardigheidsonderzoeken en re-integratietrajecten. Ze lijken misschien op een ondoorzichtige, mysterieuze horde, maar in essentie meten ze op een gestandaardiseerde manier verschillende aspecten van iemands cognitieve capaciteiten en persoonlijkheid. Vergeet de filmscènes met ingewikkelde codekraak-opdrachten; moderne psychotechnische testen zijn vaak verrassend toegankelijk, hoewel de complexiteit van de analyse achteraf aanzienlijk kan zijn.

De testen bestaan uit een reeks computergestuurde oefeningen en vragenlijsten, ontworpen om objectieve data te verzamelen over verschillende vaardigheden. Deze omvatten:

• Cognitieve vaardigheden: Hieronder vallen zaken als:

  • Redeneervermogen: Het vermogen om logisch te denken, problemen op te lossen en verbanden te leggen. Dit kan variëren van eenvoudige analogieën tot complexe ruimtelijke redeneringen.
  • Geheugen: Zowel het korte- als het langetermijngeheugen worden vaak getest, bijvoorbeeld door reeksen cijfers of woorden te onthouden.
  • Concentratie en aandacht: De testen meten het vermogen om zich te focussen op een taak en afleiding te weren.
  • Snelheid en nauwkeurigheid: Niet alleen het kunnen oplossen van een probleem telt, maar ook hoe snel en accuraat dit gebeurt.
  • Planning en organisatorische vaardigheden: Sommige testen vereisen het plannen van een reeks handelingen om een bepaald doel te bereiken.

• Persoonlijkheidstrekken: Dit deel van de test richt zich op de karaktereigenschappen van de kandidaat. Hierbij worden vaak vragenlijsten gebruikt om inzicht te krijgen in:

  • Stressbestendigheid: Hoe goed iemand omgaat met druk en stressvolle situaties.
  • Teamwork en samenwerking: De voorkeur voor werken in teamverband versus individueel.
  • Motivatie en ambitie: De drijfveren en doelen van de kandidaat.
  • Werkhouding en -ethiek: De houding ten opzichte van werk, verantwoordelijkheid en deadlines.

De afname van de tests kan op verschillende manieren plaatsvinden. Sommige organisaties laten kandidaten de tests op eigen gelegenheid thuis afleggen op hun eigen computer, terwijl andere de tests ter plaatse afnemen onder toezicht van een medewerker van de personeelsdienst. De keuze voor de methode hangt af van factoren als de aard van de functie, de beschikbare middelen en de privacy-eisen.

Het is belangrijk om te benadrukken dat psychotechnische testen slechts één onderdeel van een selectieprocedure vormen. Ze leveren waardevolle objectieve informatie, maar dienen altijd in combinatie met andere methoden, zoals sollicitatiegesprekken en referenties, te worden geïnterpreteerd. De resultaten geven een indicatie van potentieel, niet een absolute waarheid over iemands geschiktheid voor een bepaalde functie. De focus ligt op het meten van capaciteiten en niet op het beoordelen van iemands persoonlijkheid op een subjectieve manier. Openheid en transparantie over het doel en de interpretatie van de tests zijn cruciaal voor een eerlijke en effectieve selectieprocedure.