Hoe weet je wat de mediaan is?

De Mediaan: Meer dan alleen het midden

De mediaan, een centraal punt in de statistiek, geeft de middelste waarde in een dataset weer. In tegenstelling tot het gemiddelde, is de mediaan minder gevoelig voor extreme waarden (outliers). Dit maakt hem een waardevolle maat, vooral bij scheve verdelingen waar een paar extreme waarden het gemiddelde sterk kunnen beïnvloeden. Maar hoe vind je die mediaan eigenlijk?

De berekening is relatief eenvoudig, maar vereist een systematische aanpak:

Stap 1: Ordenen is essentieel

De eerste stap is het ordenen van je dataset van klein naar groot. Stel je hebt de volgende cijfers: 8, 2, 5, 12, 3. Deze moeten eerst worden gerangschikt: 2, 3, 5, 8, 12. Deze ordening is cruciaal voor het vinden van de mediaan.

Stap 2: Het middelste getal vinden

• Oneven aantal getallen: Bij een oneven aantal getallen is de mediaan eenvoudig te vinden. In ons voorbeeld (2, 3, 5, 8, 12) is het middelste getal 5. Dit is dus de mediaan.

• Even aantal getallen: Dit is iets complexer. Stel je hebt de volgende dataset: 2, 3, 5, 8. Er is geen enkel “middelste” getal. In dit geval bereken je de mediaan door het gemiddelde van de twee middelste getallen te nemen. In dit voorbeeld zijn de twee middelste getallen 3 en 5. Het gemiddelde is (3 + 5) / 2 = 4. De mediaan is dus 4.

Voorbeelden in de praktijk:

• Salarissen: Als je de mediane salaris van een bedrijf wilt weten, is de mediaan een betere indicator dan het gemiddelde. Een paar topbestuurders met extreem hoge salarissen kunnen het gemiddelde sterk opdrijven, terwijl de mediaan een beter beeld geeft van het “typische” salaris.

• Huizenprijzen: Net als bij salarissen, kunnen een paar zeer dure huizen in een wijk het gemiddelde sterk beïnvloeden. De mediaan geeft een realistischer beeld van de “middelste” huizenprijs.

• Testresultaten: Bij een test met een paar extreem lage scores kunnen deze het gemiddelde naar beneden halen. De mediaan geeft een betere weergave van de centrale tendentie van de prestaties van de leerlingen.

Conclusie:

Het bepalen van de mediaan is een simpele, maar krachtige techniek in de beschrijvende statistiek. Door het ordenen van de data en het vinden van het (of de) middelste getal(len), verkrijg je een robuuste maat voor de centrale tendentie, minder gevoelig voor extreme waarden dan het gemiddelde. De mediaan biedt dus een waardevol inzicht in de verdeling van je data.