Wat heeft een dierlijke cel dat een plantaardige cel niet heeft?

Het verschil tussen dierlijke en plantaardige cellen: de stevige celwand

Cellen, de bouwstenen van levende organismen, zijn verbazingwekkend divers. Hoewel beide essentieel zijn voor het functioneren van hun organisme, verschillen dierlijke en plantaardige cellen in een aantal cruciale aspecten. Een van de meest opvallende verschillen ligt in hun externe structuur. Terwijl plantaardige cellen een stevige celwand bezitten, ontbreekt deze cruciale component bij dierlijke cellen. Dit verschil heeft diepgaande gevolgen voor de structuur en functie van beide celtypen.

De celwand, samengesteld uit cellulose, geeft de plantaardige cel stevigheid en vorm. Deze steunstructuur is essentieel om de cel turgor te laten behouden, een belangrijke eigenschap die voortkomt uit de druk van de celinhoud tegen de celwand. Deze druk is een essentiële factor in het functioneren van planten. Denk bijvoorbeeld aan de stevigheid van een plantenstem of de verjonging van een slappe bloem, dit zijn voorbeelden van de belangrijke rol van de celwand en turgordruk.

Dierlijke cellen missen deze beschermende en ondersteunende celwand. Dit gebrek maakt ze kwetsbaarder voor osmotische drukverschillen. Osmose is het proces waarbij water zich verplaatst door een semi-permeabel membraan van een gebied met een lage concentratie opgeloste stoffen naar een gebied met een hoge concentratie. Als de osmotische druk buiten de cel groter is dan binnen, zal water de cel binnenstromen. Bij plantaardige cellen kan de celwand deze wateropname tegengaan. Bij dierlijke cellen, zonder de stevigheid van de celwand, leidt deze overmatige wateropname tot osmotische lysis, waarbij de cel letterlijk barst.

De afwezigheid van de celwand is niet alleen een verschil in structuur. Het impliceert ook een verschil in levensstrategie. Planten kunnen op een andere manier groeien en structuren opbouwen dan dieren. Dieren hebben verschillende mechanismen ontwikkeld om cellulaire integriteit te behouden, zoals een flexibel cytoskelet en diverse extracellulaire matrix componenten. Dit zijn structuren die een soort ‘ondersteunend weefsel’ vormen buiten de cel. Dit complexe netwerk biedt extra bescherming en stabiliteit.

Kortom, de afwezigheid van de stevige celwand is een cruciaal verschil tussen dierlijke en plantaardige cellen. Deze eigenschap beïnvloedt niet alleen de structuur en vorm van de cel, maar heeft ook een belangrijke impact op de manier waarop ze reageren op osmotische drukverschillen en hoe ze hun vorm en functie handhaven. Dit geeft een glimp in de complexe en fascinerende wereld van de celbiologie.