Welke baan kan je doen als je 16 bent?

Bijbaantjes scoren als je 16 bent: wat mag wel en wat mag niet?

Zestien jaar en klaar om je eerste stappen op de arbeidsmarkt te zetten? Dat kan! Er zijn tal van mogelijkheden voor bijbaantjes, maar het is belangrijk te weten wat wel en niet is toegestaan. Je bent immers nog leerplichtig, en je schoolcarrière staat voorop. De wet beschermt jongeren tegen gevaarlijk of schadelijk werk en stelt daarom grenzen aan de soorten banen die je mag uitoefenen.

Laten we eerst kijken naar wat wel mogelijk is. Veel populaire bijbaantjes zijn perfect geschikt voor 16-jarigen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Horeca: Werken in een restaurant, café of snackbar als afwasser, bedieningsmedewerker (mits geen alcohol schenken) of keukenhulp.
• Retail: Kassière, vakkenvuller of verkoopmedewerker in winkels (denk aan kleding, boeken of supermarkten).
• Bezorgdiensten: Folders bezorgen, kranten rondbrengen of maaltijdbezorger (mits op een veilige manier, bijvoorbeeld met de fiets).
• Administratief medewerker: Lichte administratieve taken uitvoeren, zoals data-entry of archivering.
• Klantenservice: Telefonisch of online klanten te woord staan.
• Schoonmaakwerkzaamheden: Bijvoorbeeld in kantoren, hotels of particuliere huizen.
• Land- en tuinbouw: Assisteren bij oogsten, planten of verzorgen van dieren (mits geen gevaarlijke machines of chemicaliën).

Belangrijk om te onthouden is dat school altijd voorrang heeft. De tijd die je op school doorbrengt, telt mee als arbeidstijd. Hierdoor ben je beperkt in het aantal uren dat je mag werken, vooral doordeweeks. Check de website van de Rijksoverheid voor de precieze regels rondom werktijden voor scholieren.

Maar wat mag je dan níet doen als 16-jarige? De wet verbiedt werk dat als gevaarlijk of schadelijk voor de gezondheid en ontwikkeling van jongeren wordt beschouwd. Concrete voorbeelden hiervan zijn:

• Werken met gevaarlijke machines: Zoals vorkheftrucks, cirkelzagen of bouwmachines.
• Werken met gevaarlijke stoffen: Denk aan chemicaliën, asbest of pesticiden.
• Werken in de nachthoreca: Waar alcohol wordt geschonken en de sluitingstijden laat zijn.
• Werken op grote hoogte: Bijvoorbeeld in de bouw of als glazenwasser op hoge gebouwen.
• Werken met veel fysieke belasting: Zoals zwaar tillen of repetitieve bewegingen die blessures kunnen veroorzaken.

Twijfel je of een bepaalde baan geschikt is voor jou als 16-jarige? Raadpleeg dan de website van de Rijksoverheid of neem contact op met het UWV. Zij kunnen je precies vertellen wat wel en niet is toegestaan en welke regels er gelden voor jouw specifieke situatie. Zo begin je goed voorbereid aan je eerste bijbaan!