Waarom duurt een overboeking zo lang?

Waarom je overboeking niet direct op je rekening staat: een kijkje achter de schermen

Je kent het wel: je betaalt iets online, maakt geld over naar een vriend of collega, en dan… wachten. De belofte van digitaal betalen is snelheid, maar in de praktijk kan een overboeking, vooral tussen verschillende banken, soms verrassend lang duren. Waar zit ‘m dat in? Het antwoord is complexer dan je wellicht denkt en heeft te maken met de rol van de Europese Centrale Bank (ECB).

De meeste mensen denken bij een overboeking dat hun bank direct een signaal naar de ontvangende bank stuurt: “Hier, geld voor klant X!”. In werkelijkheid is het proces meer indirect. De ECB fungeert als een soort centrale verkeersleider voor betalingen in de eurozone. Zie het als een gigantisch clearinghouse, waar alle banken aan gekoppeld zijn.

Het cruciale punt is dat de ECB niet elke individuele overboeking direct verwerkt. In plaats daarvan verzamelt de ECB periodiek alle betalingen tussen verschillende banken. Denk hierbij aan alle transacties die dagelijks, of zelfs elk uur, plaatsvinden tussen Rabobank en ING, of ABN AMRO en Deutsche Bank. Al deze transacties worden gebundeld en vervolgens in bulk verwerkt.

Deze manier van werken biedt een aantal voordelen. Het zorgt voor een efficiëntere afhandeling van het enorme volume aan transacties, waardoor de kosten laag blijven. Ook versterkt het de veiligheid, omdat de ECB toezicht houdt op de financiële stabiliteit en risico’s binnen het betalingsverkeer.

Maar de keerzijde is dat individuele overboekingen dus pas worden afgerond na deze periodieke verrekening. Dit verklaart waarom een overboeking die je ‘s ochtends vroeg verstuurt, soms pas aan het einde van de middag of de volgende dag op de rekening van de ontvanger staat. De transactie moet wachten tot de ECB de volgende “batch” verwerkt.

De invloed van weekenden en feestdagen

De vertraging kan nog verder oplopen als de overboeking in het weekend of op een feestdag plaatsvindt. De ECB draait dan niet op volle toeren, wat betekent dat de verrekeningsmomenten minder frequent zijn. Dit kan resulteren in een overboeking die pas na enkele dagen daadwerkelijk wordt verwerkt.

Conclusie:

Hoewel de belofte van direct digitaal betalen aantrekkelijk is, is de realiteit dat overboekingen tussen verschillende banken een meer gestructureerd proces volgen via de ECB. Door de periodieke verrekening van betalingen in bulk kan het even duren voordat je overboeking daadwerkelijk op de rekening van de ontvanger verschijnt. Begrip van dit proces helpt om de soms frustrerende wachttijden te verklaren en je betalingen beter te plannen.