Wat als je antibiotica eerder inneemt?

Wat als je antibiotica eerder inneemt dan nodig? Een risico dat groter is dan je denkt.

We kennen het allemaal wel: een kriebel in de keel, een lichte verhoging, en de angst dat er iets ernstigs op komst is. De verleiding is dan groot om in de medicijnkast te duiken op zoek naar een ‘veiligheidje’: een kuur antibiotica die nog over is van een eerdere infectie. “Baat het niet, dan schaadt het niet,” denken we soms. Maar dat is een gevaarlijke misvatting. Het te vroeg en onnodig innemen van antibiotica brengt serieuze risico’s met zich mee, zowel voor jezelf als voor de volksgezondheid.

Zoals de meeste mensen wel weten, zijn antibiotica krachtige medicijnen die specifiek zijn ontwikkeld om bacteriële infecties te bestrijden. Ze werken niet tegen virussen, de veroorzakers van veel voorkomende aandoeningen zoals verkoudheid, griep en de meeste keelpijn. In dat geval heeft antibiotica innemen dus simpelweg geen enkel effect.

Waarom is het dan zo’n probleem om antibiotica ‘voor de zekerheid’ te slikken?

Het antwoord ligt in de ontwikkeling van antibioticaresistentie. Elke keer dat je antibiotica inneemt, komen bacteriën in je lichaam ermee in aanraking. De meeste bacteriën sterven af, maar sommige, de sterksten, overleven en ontwikkelen resistentie tegen het medicijn. Ze passen zich aan, waardoor de antibiotica in de toekomst minder of zelfs helemaal niet meer werken.

Door antibiotica te gebruiken wanneer ze niet nodig zijn, geef je deze resistentie-ontwikkeling een enorme boost. Je creëert als het ware een trainingsveld voor bacteriën, waar ze leren hoe ze de aanval van antibiotica kunnen afslaan.

De gevolgen van resistentie zijn ingrijpend:

• Moeilijker te behandelen infecties: Infecties die voorheen eenvoudig te behandelen waren met antibiotica, kunnen plotseling veel langer duren, ernstigere complicaties veroorzaken en in sommige gevallen zelfs dodelijk zijn.
• Zwaardere medicatie en langere ziekenhuisopname: Om resistente infecties te bestrijden, zijn vaak zwaardere, duurdere en potentieel schadelijkere antibiotica nodig, wat resulteert in langere ziekenhuisopnames.
• Bedreiging van medische vooruitgang: Moderne medische procedures, zoals operaties, transplantaties en chemotherapie, steunen sterk op effectieve antibiotica om infecties te voorkomen. Resistentie bedreigt deze procedures en kan ze onmogelijk maken.
• Volksgezondheidsprobleem: Resistentie verspreidt zich gemakkelijk van persoon tot persoon en kan hele bevolkingen treffen. Het vormt een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid wereldwijd.

Wat kun je doen?

De beste manier om de ontwikkeling van antibioticaresistentie tegen te gaan, is om antibiotica alleen te gebruiken wanneer dat noodzakelijk is en op voorschrift van een arts. Vertrouw niet op restjes van eerdere kuren en ga niet zelf dokteren.

Hier zijn enkele tips:

• Laat je onderzoeken door een arts: Bij klachten die lijken op een bacteriële infectie, raadpleeg altijd een arts voor een diagnose.
• Volg de instructies van de arts nauwkeurig op: Neem de voorgeschreven antibiotica in de juiste dosering en gedurende de volledige kuur, zelfs als je je beter voelt.
• Vraag je arts om advies over alternatieve behandelingen: In veel gevallen zijn er andere manieren om je klachten te verlichten zonder antibiotica te gebruiken. Denk aan rust, voldoende drinken en pijnstillers.
• Neem geen antibiotica van anderen: Antibiotica zijn specifiek voorgeschreven voor de infectie van een andere persoon en zijn mogelijk niet geschikt voor jouw aandoening.
• Was je handen regelmatig: Goede hygiëne is cruciaal om de verspreiding van bacteriën te voorkomen.

Het is essentieel om bewust te zijn van de risico’s van overmatig en onnodig antibioticagebruik. Alleen door verantwoord om te gaan met antibiotica kunnen we ervoor zorgen dat ze ook in de toekomst effectief blijven om levens te redden. Door kritisch te zijn en niet te snel naar de antibiotica te grijpen, bescherm je niet alleen jezelf, maar draag je ook bij aan een gezondere toekomst voor iedereen.