Waarom zijn mensen met diabetes dik?

De complexe relatie tussen diabetes en overgewicht: Waarom zijn sommige mensen met diabetes dik?

De vaak gemaakte associatie tussen diabetes en overgewicht is niet zo simpel als een oorzaak-gevolg relatie. Het is veeleer een complex samenspel van factoren waarbij zowel de diabetes als het overgewicht elkaar beïnvloeden en versterken. De bewering “mensen met diabetes zijn dik” is dus een gevaarlijke generalisatie; niet alle mensen met diabetes zijn overgewicht, en overgewicht is niet de enige oorzaak van diabetes.

Een centraal punt is de rol van insuline. Insuline is een hormoon dat ervoor zorgt dat glucose (suiker) uit het bloed de cellen kan binnengaan om energie te produceren. Bij diabetes type 1 produceert het lichaam onvoldoende insuline, terwijl bij diabetes type 2 de cellen ongevoelig (resistent) zijn geworden voor insuline. In beide gevallen kan glucose zich ophopen in het bloed, wat leidt tot hyperglykemie.

De rol van hoge insulinegehaltes:

Bij diabetes type 2, ondanks de insulineresistentie, produceert de alvleesklier vaak initieel nog wel extra insuline om de glucose te verwerken. Deze hoge insulinegehaltes, zowel door injecties bij type 1 als door de overproductie bij type 2, hebben een paradoxaal effect: ze bevorderen de vetopslag. Het lichaam krijgt, ondanks de hoge glucosewaarden, de boodschap om energie op te slaan als vet. Dit leidt tot een verhoogde kans op gewichtstoename, zelfs als de calorie-inname relatief laag is. Het is dus niet zozeer dat mensen met diabetes meer eten, maar dat hun lichaam de opgenomen calorieën efficiënter opslaat als vet.

Andere bijdragende factoren:

Naast de verstoring in de insulinehuishouding spelen meerdere factoren een rol in de ontwikkeling van overgewicht bij mensen met diabetes:

• Genetische aanleg: Sommige mensen hebben een genetische predispositie voor zowel diabetes als overgewicht.
• Leefstijl: Een ongezond dieet, gebrek aan lichaamsbeweging en stress kunnen de insulineresistentie verergeren en gewichtstoename bevorderen.
• Medicatie: Bepaalde medicijnen die gebruikt worden bij de behandeling van diabetes kunnen gewichtstoename als bijwerking hebben.
• Psychische factoren: Depressie en angst kunnen leiden tot veranderingen in eetgewoonten en een verminderde motivatie om te bewegen.

Conclusie:

De relatie tussen diabetes en overgewicht is complex en multifactorieel. Hoge insulinegehaltes, zowel endogeen als exogeen, spelen een cruciale rol in de vetopslag en bijdragen aan de gewichtstoename bij veel mensen met diabetes. Echter, het is belangrijk te benadrukken dat overgewicht niet de enige oorzaak van diabetes is, en niet alle mensen met diabetes zijn overgewicht. Een gezonde levensstijl, met aandacht voor voeding en beweging, is cruciaal bij het voorkomen en beheersen van zowel diabetes als overgewicht. Consultatie met een arts of diëtist is aanbevolen voor gepersonaliseerd advies.