Wat als de PSA weer stijgt?

PSA-stijging na prostaatkankerbehandeling: Wat nu?

Een succesvolle behandeling van prostaatkanker, zoals radiotherapie, brengt vaak opluchting. De PSA-waarde, een belangrijke indicator voor prostaatkanker, daalt meestal aanzienlijk na de behandeling. Echter, bij sommige mannen kan de PSA-waarde na verloop van tijd weer stijgen. Dit kan een bron van angst en onzekerheid zijn en roept de vraag op: wat nu?

Een stijgende PSA na radiotherapie kan wijzen op een lokaal recidief, wat betekent dat de kanker in de prostaat terug is, of op een uitzaaiing naar andere delen van het lichaam. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat een PSA-stijging niet altijd betekent dat de kanker terug is. Soms kan een lichte en langzame PSA-stijging optreden zonder dat dit direct klinische gevolgen heeft, een fenomeen dat soms ‘biochemisch recidief’ wordt genoemd.

De arts zal diverse factoren in overweging nemen om de oorzaak van de PSA-stijging te achterhalen. De snelheid van de PSA-stijging is een cruciale indicator. Een snelle stijging is zorgwekkender dan een langzame, geleidelijke stijging. Naast de PSA-waarde zelf, kijkt de arts ook naar de PSA-verdubbelingstijd. Hoe sneller de PSA verdubbelt, hoe agressiever de kanker mogelijk is.

Om de situatie verder te beoordelen, zal de arts aanvullend onderzoek uitvoeren. Dit kan bestaan uit:

• Digitale rectale onderzoek (DRE): Om de prostaat op afwijkingen te controleren.
• Beeldvormend onderzoek: Zoals MRI-scans of PET-CT-scans om de prostaat en omliggende weefsels gedetailleerd in beeld te brengen en eventuele uitzaaiingen op te sporen.
• Prostaatbiopsie: In sommige gevallen kan een biopsie nodig zijn om de aanwezigheid van kankercellen te bevestigen.

Afhankelijk van de bevindingen van het aanvullend onderzoek, zal de arts een geschikt behandelplan opstellen. Mogelijke behandelingen voor een terugkerende prostaatkanker na radiotherapie zijn:

• Hormoontherapie: Om de groei van kankercellen te remmen.
• Chemotherapie: Om kankercellen te doden.
• Chirurgie: In sommige gevallen kan een operatie een optie zijn, bijvoorbeeld het verwijderen van de prostaat (radicale prostatectomie) als dit nog niet eerder is gebeurd.
• Nieuwe behandelingsmethoden: Er zijn continu ontwikkelingen in de behandeling van prostaatkanker, zoals immunotherapie of gerichte therapieën.

De prognose na een PSA-stijging hangt af van verschillende factoren, waaronder de snelheid van de PSA-stijging, de PSA-verdubbelingstijd, de uitgebreidheid van de ziekte (lokaal recidief of uitzaaiingen), de algehele gezondheidstoestand van de patiënt en de eerdere behandelingen.

Het is essentieel om open te communiceren met uw arts en al uw vragen en zorgen te bespreken. Een stijgende PSA kan beangstigend zijn, maar het is belangrijk om te onthouden dat er behandelingsopties beschikbaar zijn. Vroege diagnose en behandeling kunnen de kans op een succesvolle uitkomst aanzienlijk verbeteren.