Wat als je spieren te weinig zuurstof krijgen?

De verstikkende greep van zuurstoftekort: Wat gebeurt er met je spieren als ze adem tekortkomen?

We kennen het allemaal: die verzurende, branderige pijn die onverbiddelijk opkomt tijdens een intensieve training of een lange sprint. Vaak wijten we dit aan ‘melkzuur’, maar wat gebeurt er nu precies in onze spieren als ze plotseling niet genoeg zuurstof krijgen?

Het antwoord ligt in de manier waarop onze spieren energie produceren. Normaal gesproken, bij voldoende zuurstof, verbranden ze glucose efficiënt via een proces dat aerobe verbranding wordt genoemd. Dit proces levert relatief veel energie en produceert kooldioxide en water als bijproducten. Een schone en efficiënte motor, zeg maar.

Maar wat als de vraag naar energie plotseling toeneemt, bijvoorbeeld tijdens een zware inspanning? Onze longen en bloedsomloop kunnen soms niet snel genoeg zuurstof leveren om aan de behoefte van de spieren te voldoen. Dan schakelt het lichaam over op een noodscenario: anaerobe verbranding.

Anaerobe verbranding is minder efficiënt dan aerobe verbranding. Het produceert minder energie en heeft een vervelend bijproduct: lactaat, ook wel bekend als melkzuur. Hoewel lactaat vaak de schuld krijgt van spierpijn, is de realiteit complexer. Lactaat zelf is niet de veroorzaker van de spierpijn, maar een indicator van de processen die ertoe leiden.

Een overmaat aan lactaat en andere stoffen die vrijkomen bij anaerobe verbranding verstoort de werking van de spiercellen. Het verlaagt de pH-waarde, waardoor de omgeving in de spier zuurder wordt. Deze verandering in de zuurgraad belemmert de normale chemische processen die nodig zijn voor spiercontractie.

Dit leidt tot een aantal nadelige gevolgen:

• Branderig gevoel: De verhoogde zuurgraad prikkelt de zenuwuiteinden in de spier, wat resulteert in dat bekende branderige gevoel.
• Verminderde contractiekracht: De chemische processen die nodig zijn om spiervezels te laten samentrekken worden verstoord. Hierdoor kunnen je spieren niet meer optimaal hun werk doen.
• Spiervermoeidheid: Het gebrek aan energie en de verstoorde spierwerking leiden uiteindelijk tot spiervermoeidheid. Je spieren voelen zwaar en futloos aan, en je kunt de inspanning niet meer volhouden.
• Prestatieverlies: Als gevolg van de verminderde contractiekracht en spiervermoeidheid zal je prestatie onvermijdelijk achteruitgaan. Je kunt minder gewicht tillen, minder snel rennen, of je training minder lang volhouden.

Dus, wat kun je doen om dit te voorkomen? Het antwoord is simpel, maar niet altijd gemakkelijk: train je lichaam om efficiënter zuurstof te gebruiken. Door regelmatig te trainen verbeter je je cardiovasculaire systeem en leren je spieren om zuurstof effectiever op te nemen. Hierdoor kan je lichaam langer aerobe verbranding volhouden voordat het overschakelt op het minder efficiënte anaerobe systeem.

Kortom, de volgende keer dat je dat branderige gevoel in je spieren voelt opkomen, bedenk dan dat het een teken is dat je lichaam het moeilijk heeft met de zuurstofvoorziening. Neem het serieus, pas je tempo aan, en geef je spieren de kans om te herstellen en sterker te worden. Zo voorkom je onnodige vermoeidheid en optimaliseer je je prestaties.