Welk stofje komt vrij bij hardlopen?

Meer dan alleen endorfine: De chemische cocktail van hardlopen

Hardlopen, een activiteit die miljoenen mensen over de hele wereld beoefenen, is meer dan alleen fysieke inspanning. Het is een complex proces dat een ware chemische cascade in het lichaam teweegbrengt. Hoewel endorfine vaak als dé beloning van een goede run wordt aangemerkt, is het verhaal veel rijker en gevarieerder dan alleen dit bekende ‘gelukshormoon’.

Ja, endorfine speelt een cruciale rol. Deze neurotransmitter, een endogene opioïde, bindt zich aan opiaatreceptoren in de hersenen en het ruggenmerg, waardoor pijnsignalen worden verminderd en een gevoel van welzijn en euforie ontstaat. Dit verklaart de ‘runners high’, die veel hardlopers ervaren. Endorfine kan inderdaad een stressreactie snel neutraliseren, wat bijdraagt aan het stressverlagende effect van hardlopen. Maar het effect is niet direct en de hoeveelheid vrijgemaakte endorfine is relatief gering. De euforie wordt niet alleen door endorfine veroorzaakt.

Naast endorfine komen bij hardlopen een aantal andere belangrijke stoffen vrij, die samen bijdragen aan het positieve gevoel:

• Dopamine: Dit neurotransmitter is betrokken bij beloning, motivatie en plezier. De positieve feedback die het lichaam krijgt tijdens en na het hardlopen, stimuleert de afgifte van dopamine, waardoor je je voldaan en gemotiveerd voelt om te blijven hardlopen.

• Serotonine: Ook serotonine, een neurotransmitter die een rol speelt bij stemming, slaap en eetlust, wordt bij hardlopen vrijgemaakt. Een tekort aan serotonine wordt geassocieerd met depressie, en hardlopen kan dus indirect bijdragen aan een verbeterde stemming door de serotonineproductie te stimuleren.

• Noradrenaline: Deze neurotransmitter is betrokken bij de ‘fight-or-flight’ reactie. Hoewel het misschien tegenstrijdig lijkt met het ontspannende effect van hardlopen, speelt noradrenaline een rol in het verhogen van de alertheid en focus tijdens de inspanning. Na de run draagt het bij aan het gevoel van energie en voldoening.

• Anandamide: Deze endocannabinoïde heeft vergelijkbare effecten als THC (de psychoactieve stof in cannabis), maar wordt natuurlijk in het lichaam aangemaakt. Het draagt bij aan het gevoel van ontspanning en vermindert pijn en angst. De afgifte hiervan wordt versterkt door fysieke inspanning.

De exacte mix en hoeveelheid van deze stoffen varieert afhankelijk van factoren als intensiteit, duur en frequentie van het hardlopen, evenals individuele verschillen. Het is dus niet één enkel stofje, maar een complexe interactie van neurotransmitters en andere chemische stoffen die bijdragen aan het positieve effect van hardlopen op lichaam en geest. Meer onderzoek is nodig om de precieze mechanismen volledig te begrijpen. Maar één ding is zeker: hardlopen is een krachtige stimulans voor de chemische balans in je lichaam, met veel meer voordelen dan alleen de bekende endorfine rush.