Kan mijn baas mijn dwingen te werken op mijn vrije dag?

Werken op je vrije dag: Mag je baas je dwingen?

Je kijkt uit naar je vrije dag: eindelijk tijd voor die geplande fietstocht, een bezoek aan familie of gewoon even helemaal niets. Dan krijg je een telefoontje van je baas: er is een noodsituatie en je wordt gevraagd om toch te komen werken. Mag dat zomaar?

Het korte antwoord is: nee, je werkgever kan je niet zomaar dwingen om op je vrije dag te werken. Je hebt recht op de vrije dagen zoals die in je contract of rooster staan vastgelegd. Je bent niet verplicht om in te gaan op een verzoek om op een vrije dag te werken, zeker niet als dit verzoek op het laatste moment komt.

Toch is de situatie in de praktijk genuanceerder. Een roosterwijziging is namelijk wel mogelijk, mits je werkgever zich aan bepaalde regels houdt. De belangrijkste regel is dat de wijziging ruim van tevoren wordt gecommuniceerd. Hoeveel tijd “ruim van tevoren” is, hangt af van de geldende cao. Vaak is dit minimaal drie weken, maar controleer altijd de specifieke bepalingen in jouw cao. Sommige cao’s hanteren zelfs een langere termijn of strengere regels voor het wijzigen van roosters.

Wat als je werkgever zich niet aan deze regels houdt en je toch dwingt om te komen werken? Dan is het belangrijk om in gesprek te gaan. Leg uit waarom je niet kunt komen en verwijs naar de cao. Probeer samen tot een oplossing te komen. Mocht dit niet lukken, dan kun je contact opnemen met je vakbond of een juridisch adviseur.

Naast de regels rondom roosterwijzigingen, spelen ook andere factoren een rol. Denk bijvoorbeeld aan de aard van de noodsituatie. Is er sprake van overmacht, zoals een plotselinge stroomuitval of een ernstig incident? Dan kan van werknemers in sommige gevallen meer flexibiliteit worden verwacht. Ook de functie die je bekleedt kan van invloed zijn. Van iemand met een leidinggevende functie kan bijvoorbeeld meer verantwoordelijkheid worden verwacht in noodsituaties.

Kortom, je hebt recht op je vrije dagen, maar een roosterwijziging is mogelijk mits je werkgever zich aan de regels houdt en ruim van tevoren communiceert. Communicatie is essentieel: praat met je werkgever als je vragen hebt of het niet eens bent met een voorgestelde wijziging. Ken je rechten en aarzel niet om hulp te zoeken bij je vakbond of een juridisch adviseur als je er niet uitkomt.