Waar mag je geen beslag op leggen?

De grenzen van beslaglegging: Wat mag een deurwaarder niet in beslag nemen?

Een deurwaarder heeft een belangrijke taak in het incasseren van schulden. Maar zijn bevoegdheden zijn niet onbeperkt. De wet beschermt de schuldenaar en zijn gezin tegen extreme armoede door het stellen van strikte regels omtrent wat wel en niet in beslag genomen mag worden. Het doel is simpel: het garanderen van een minimum aan bestaanszekerheid.

De belangrijkste regel is dat de deurwaarder geen beslag mag leggen op goederen die essentieel zijn voor het dagelijks leven van de schuldenaar en zijn gezin. Dit is een ruim begrip, en de interpretatie kan per geval verschillen, maar in de praktijk zijn er een aantal duidelijke categorieën:

1. Basisbenodigdheden voor levensonderhoud:

Dit omvat allereerst een voorraad aan voedsel die voldoende is voor een redelijke periode. Het gaat hier niet om luxe-items, maar om basisproducten die nodig zijn voor de dagelijkse voeding. De hoeveelheid is natuurlijk afhankelijk van het aantal gezinsleden. Ook een voorraad aan drinkwater valt hier onder.

2. Kleding en schoeisel:

De deurwaarder mag geen kleding in beslag nemen die noodzakelijk is voor de schuldenaar en zijn gezinsleden. Dit betekent dat voldoende warme kleding voor alle seizoenen en functioneel schoeisel gevrijwaard blijven. Luxe kledingstukken of overtollige kleding kunnen wel in beslag worden genomen.

3. Meubilair en huishoudelijke apparaten:

Hier is een belangrijk onderscheid te maken tussen noodzakelijke en overbodige goederen. Een bed, een tafel, stoelen, een koelkast en een kooktoestel zijn essentieel en mogen in principe niet in beslag worden genomen. Een tweede televisie, een dure geluidsinstallatie of een overvolle kledingkast vallen hier buiten.

4. Persoonlijke verzorging:

Essentiële artikelen voor persoonlijke hygiëne en verzorging zijn beschermd. Denk aan toiletartikelen zoals zeep, tandpasta en shampoo, maar ook scheergerei en medicijnen (op recept). Een uitgebreide cosmeticacollectie valt hier buiten.

5. Hulpmiddelen bij ziekte of handicap:

Goederen die noodzakelijk zijn voor personen met een ziekte of handicap, zoals een rolstoel, looprek of medische apparatuur, zijn uitdrukkelijk beschermd tegen beslaglegging.

6. Documenten:

Officiële documenten zoals paspoorten, identiteitsbewijzen, rijbewijzen, geboorteaktes en belangrijke contracten mogen niet in beslag worden genomen.

7. Werkgerelateerde goederen:

In sommige gevallen kan de deurwaarder ook rekening houden met werkgerelateerde goederen. Een computer die essentieel is voor het uitvoeren van het werk van de schuldenaar, kan bijvoorbeeld beschermd zijn. Dit is echter afhankelijk van de specifieke omstandigheden.

Belangrijk: De grens tussen wat wel en niet in beslag genomen mag worden, is niet altijd scherp. De deurwaarder moet een redelijke afweging maken, rekening houdend met de individuele situatie van de schuldenaar en zijn gezin. Bij twijfel is het raadzaam om juridisch advies in te winnen. Een advocaat kan de rechten van de schuldenaar beschermen en ervoor zorgen dat de beslaglegging conform de wet verloopt. Ook een sociaal raadsman kan hierbij behulpzaam zijn.