Waar mag je gefouilleerd worden?

Waar mag de politie je fouilleren? De grenzen van preventief fouilleren

De politie mag niet zomaar iedereen fouilleren. Het recht op lichamelijke integriteit is een grondrecht, en inbreuken daarop moeten zorgvuldig worden gerechtvaardigd. Preventief fouilleren, oftewel het fouilleren zonder concrete verdenking van een misdrijf, is dan ook sterk beperkt in Nederland.

Preventief fouilleren is enkel toegestaan in aangewezen veiligheidsrisicogebieden. Deze gebieden worden door de burgemeester aangewezen op basis van een concrete risicoanalyse. Een dergelijke analyse moet aantonen dat er een verhoogd risico is op geweldsdelicten, met name het gebruik van wapens. Dit betekent vaak een aanzienlijke toename van wapenincidenten en/of ernstige incidenten met messen in een specifieke zone. In deze gebieden geldt vaak ook een lokaal messenverbod, wat de noodzaak tot preventief fouilleren extra onderstreept.

Wat houdt een veiligheidsrisicogebied in? Het gaat niet om gebieden waar incidenteel wat kleine criminaliteit plaatsvindt. Het moet gaan om een situatie met een significant verhoogd risico op ernstig geweld, waarbij het gebruik van wapens, zoals messen, vuurwapens of andere gevaarlijke voorwerpen, een reële dreiging vormt. Denk bijvoorbeeld aan gebieden met regelmatig escalerende vechtpartijen, of gebieden waar zich structureel gewelddadige incidenten voordoen.

De bevoegdheid tot preventief fouilleren is strikt gereguleerd. De politie moet zich houden aan specifieke procedures en wettelijke kaders. Zij mogen enkel personen fouilleren die zich op het aangewezen gebied bevinden. Bovendien moet de politie altijd de reden voor het fouilleren kunnen verantwoorden.

Wat gebeurt er als je gefouilleerd wordt? De politie is verplicht je te informeren over de reden van de fouillering en je rechten. Je hebt het recht om te vragen naar de wettelijke basis van het fouilleren en je mag altijd een advocaat raadplegen. De fouillering moet op een respectvolle en zo min mogelijk aantastende manier plaatsvinden. Weiger je medewerking, dan kan dit consequenties hebben, maar de politie moet zich altijd aan de wet houden en mag geen overdreven geweld gebruiken.

Kortom: Preventief fouilleren is een uitzondering en alleen toegestaan in specifieke, door de burgemeester aangewezen gebieden met een aantoonbaar verhoogd risico op geweld en wapengebruik. Deze gebieden worden zorgvuldig geselecteerd en de politie moet zich bij het uitvoeren van preventieve fouilleringen aan strikte regels houden. Twijfel je aan de rechtmatigheid van een fouillering, vraag dan naar de reden en noteer relevante details. Bij twijfel kan je altijd juridisch advies inwinnen.