Wat als je de erfenis niet kunt betalen?

De Erfenis aanvaarden of afslaan: Wat als de schulden hoger zijn dan de baten?

De dood van een dierbare is een emotioneel zware periode. Temidden van het verdriet moeten er vaak praktische zaken geregeld worden, waaronder de afwikkeling van de erfenis. Vaak associëren we een erfenis met financiële voordelen, maar wat gebeurt er als blijkt dat de erfenis meer schulden dan bezittingen bevat? Sta je dan als erfgenaam met lege handen én een stapel rekeningen? Het antwoord is genuanceerd, en gelukkig zijn er manieren om jezelf te beschermen tegen onverwachte financiële problemen.

In principe geldt dat wanneer je een erfenis aanvaardt, je ook de verantwoordelijkheid neemt voor de schulden van de overledene. Dit betekent dat je in theorie, met je eigen vermogen, de openstaande schulden moet betalen. Dit kan een onhoudbare situatie creëren, vooral als de schulden aanzienlijk zijn.

Gelukkig biedt de wet bescherming in de vorm van een beneficiaire aanvaarding, ook wel bekend als aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving. Dit is een belangrijke optie om te overwegen als er twijfel bestaat over de financiële situatie van de overledene.

Wat houdt beneficiaire aanvaarding in?

Beneficiair aanvaarden betekent dat je de erfenis wel aanvaardt, maar je persoonlijke aansprakelijkheid voor de schulden beperkt. Je bent dan alleen aansprakelijk voor de schulden tot de hoogte van de bezittingen in de erfenis. Met andere woorden: je eigen vermogen blijft beschermd.

Hoe werkt het?

Om beneficiair te aanvaarden, moet je een verklaring afleggen bij de rechtbank, specifiek bij de kantonrechter in het arrondissement waar de overledene woonde. Vervolgens wordt er een boedelbeschrijving gemaakt, een overzicht van alle bezittingen en schulden van de erfenis. Deze boedelbeschrijving geeft inzicht in de financiële status van de erfenis.

De voordelen van beneficiaire aanvaarding:

• Bescherming van je eigen vermogen: Je bent niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden die de bezittingen van de erfenis overstijgen.
• Inzicht in de financiële situatie: De boedelbeschrijving geeft een helder beeld van de bezittingen en schulden.
• Mogelijkheid tot verwerping: Als na de boedelbeschrijving blijkt dat de schulden onoverkomelijk hoog zijn, kun je de erfenis alsnog verwerpen.

De nadelen van beneficiaire aanvaarding:

• Procedurele verplichtingen: Het beneficiair aanvaarden brengt extra administratieve handelingen met zich mee. Zo moet je bijvoorbeeld een boedelbeschrijving opstellen.
• Kosten: Aan de procedure zijn kosten verbonden, bijvoorbeeld griffierechten.
• Verplichting tot beheer: Als beneficiaire erfgenaam ben je verantwoordelijk voor het beheer van de erfenis.

Wat als je niets doet?

Als je niets doet, wordt de erfenis na verloop van tijd stilzwijgend zuiver aanvaard. Dit betekent dat je de erfenis met alle bezittingen én schulden aanvaardt, met alle financiële risico’s van dien.

Conclusie:

Het aanvaarden van een erfenis is een belangrijke beslissing. Weeg de opties zorgvuldig af en laat je informeren door een notaris of jurist. Beneficiaire aanvaarding is een waardevol instrument om jezelf te beschermen tegen onverwachte schulden. Vooral wanneer er twijfel bestaat over de financiële status van de overledene, is het verstandig om deze optie te overwegen. Het kan je behoeden voor onnodige financiële problemen in een al moeilijke tijd.