Wat voor soorten geweld zijn er?

De vele gezichten van geweld: een indeling

Geweld is een breed begrip dat verder reikt dan alleen fysieke agressie. Het omvat een scala aan gedragingen die schadelijk zijn voor het slachtoffer, zowel lichamelijk als geestelijk. Om geweld effectief te begrijpen en te bestrijden, is het cruciaal om de diverse vormen te herkennen. Een strikte categorisering is lastig, omdat verschillende vormen vaak overlappen, maar een systematische benadering helpt wel bij het benoemen van de complexiteit. We onderscheiden daarom de volgende categorieën, met de kanttekening dat dit geen uitputtende lijst is:

1. Fysiek geweld: Dit is de meest directe en zichtbare vorm van geweld. Het omvat alle vormen van lichamelijke aantasting, van een klap in het gezicht tot ernstige mishandeling met blijvende lichamelijke schade. Hieronder vallen ook seksueel geweld, zoals verkrachting, aanranding en ongewenste seksuele handelingen.

2. Psychisch geweld: Deze vorm van geweld is vaak minder zichtbaar, maar kan even schadelijk, zo niet schadelijker zijn dan fysiek geweld. Het omvat gedragingen die de geestelijke gezondheid van het slachtoffer aantasten. Denk aan:

• Verbale agressie: Schelden, beledigen, vernederen, kleineren, constant kritiek leveren.
• Emotionele manipulatie: Iemand zijn zelfvertrouwen ondermijnen, schuldgevoelens aanpraten, dreigen met verlating of zelfmoord.
• Controle en isolatie: Beperken van contact met familie en vrienden, controleren van financiën, beperken van vrijheid en zelfbeschikking.
• Stalking: Opdringerig gedrag, achtervolgen, bedreigende berichten.
• Gaslighting: Het doelbewust verdraaien van de werkelijkheid, waardoor het slachtoffer aan zijn eigen geestesvermogen begint te twijfelen.

3. Structureel geweld: Dit verwijst naar geweld dat voortkomt uit onrechtvaardige sociale systemen en structuren. Voorbeelden hiervan zijn: armoede, discriminatie op basis van ras, geslacht, seksuele geaardheid of religie, institutioneel racisme en de ongelijke verdeling van macht en middelen. Structureel geweld creëert omstandigheden waarin geweld waarschijnlijker wordt.

4. Eergerelateerd geweld: Dit is een specifieke vorm van geweld, vaak binnen families en gemeenschappen, gebaseerd op de perceptie van eer en schaamte. Het is een ernstige vorm van geweld die diverse uitingen kan hebben, zoals u reeds aangeeft: fysieke agressie (slaan, schoppen), psychische manipulatie (controle, vernedering, bedreiging), verstoting, gedwongen huwelijken, gevangenschap binnen een huwelijk, gedwongen vertrek naar het buitenland en zelfs gedwongen zelfmoord. Eergerelateerd geweld is vaak gebaseerd op diepgewortelde culturele normen en overtuigingen.

5. Economisch geweld: Dit omvat het misbruik van financiële middelen om macht uit te oefenen en iemand te controleren. Voorbeelden zijn: het controleren van bankrekeningen, het verhinderen van toegang tot werk of opleiding, het afpakken van bezittingen.

Het is belangrijk te benadrukken dat deze vormen van geweld vaak samen voorkomen en elkaar versterken. Een slachtoffer kan tegelijk te maken hebben met fysiek, psychisch en economisch geweld. Het herkennen van de verschillende vormen van geweld is cruciaal voor het ontwikkelen van effectieve strategieën om geweld te voorkomen en slachtoffers te ondersteunen.