Wat zijn de vereisten voor aansprakelijkheid?

Vereisten voor aansprakelijkheid bij onrechtmatige daad

Om aansprakelijk te worden gesteld voor een onrechtmatige daad, moeten vijf essentiële vereisten worden vervuld:

1. Onrechtmatigheid

De handeling of het nalaten moet in strijd zijn met de geldende rechtsregels. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij:

• Het schenden van een wettelijke plicht
• Het overtreden van een maatschappelijke norm
• Het inbreuk maken op de rechten van anderen

2. Toerekenbaarheid

Aan de dader kan het onrechtmatige gedrag worden toegerekend. Dit betekent dat hij of zij:

• De wilsbekwaamheid bezat op het moment van handelen
• Niet onder invloed stond van overmacht of noodtoestand
• Geen rechtvaardigingsgronden had, zoals zelfverdediging

3. Schade

Er moet daadwerkelijke schade zijn ontstaan als gevolg van de onrechtmatige handeling. Schade kan zowel materieel (financieel verlies) als immaterieel (psychisch leed) zijn.

4. Causaliteit

Er moet een oorzakelijk verband bestaan tussen de onrechtmatige handeling en de schade. Dit betekent dat de schade het directe en voorzienbare gevolg moet zijn van de handeling.

5. Relativiteit

Er moet een relatie zijn tussen de dader, de benadeelde en de schade. Dit betekent dat de schade is ontstaan door een handeling of nalaten dat gericht was tegen de specifieke benadeelde.

Voorbeeld

Stel dat een autobestuurder roekeloos rijdt en een voetganger aanrijdt. Er is sprake van:

• Onrechtmatigheid: De roekeloze rijgedrag is in strijd met de verkeersregels.
• Toerekenbaarheid: De bestuurder was wilsbekwaam en reed niet onder invloed van overmacht.
• Schade: De voetganger lijdt lichamelijk letsel en materiële schade.
• Causaliteit: Het roekeloze rijden heeft direct tot het ongeluk geleid.
• Relativiteit: De handeling was gericht tegen de specifieke voetganger.

Daarmee voldoet de bestuurder aan alle vijf vereisten voor aansprakelijkheid en kan hij aansprakelijk worden gesteld voor de schade die de voetganger heeft opgelopen.