Wie controleert geneesmiddelen?

Wie houdt de hand op de medicijnfles? De complexe wereld van geneesmiddelencontrole in Nederland

Medicijnen: we slikken ze met het vertrouwen dat ze ons zullen helpen. Maar wie garandeert die veiligheid en werkzaamheid? Achter de vertrouwde verpakking schuilt een complex netwerk van controle en toezicht, met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) als spil in het Nederlandse systeem. De IGJ is echter niet alleen; een succesvolle geneesmiddelencontrole vereist een uitgebreide samenwerking op nationaal en internationaal niveau.

De IGJ bewaakt de gehele levenscyclus van een geneesmiddel, van de initiële ontwikkeling in het laboratorium tot de uiteindelijke afgifte aan de patiënt. Dit omvat een breed scala aan taken, waaronder:

• Toezicht op de ontwikkeling en productie: De IGJ controleert of bedrijven die geneesmiddelen ontwikkelen en produceren voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Dit omvat inspecties van productiefaciliteiten, beoordeling van onderzoeksgegevens en het toetsen van productieprocessen. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de Europese Medicines Agency (EMA), die de goedkeuring van nieuwe geneesmiddelen op Europees niveau coördineert.

• Markttoezicht: Zelfs na goedkeuring blijft de IGJ alert. Meldingen van bijwerkingen worden zorgvuldig geanalyseerd, en eventuele problemen met de kwaliteit, veiligheid of werkzaamheid van een medicijn leiden tot snelle actie. Dit kan variëren van het terugroepen van een batch tot het opleggen van sancties aan de betrokken bedrijven. De rol van de burger is hierbij cruciaal: het melden van vermoedelijke bijwerkingen via Bijwerkingencentrum Lareb is van essentieel belang voor een effectief markttoezicht.

• Controle op de distributie en handel: De IGJ houdt toezicht op de gehele keten, van groothandels tot apotheken. Zij zorgen ervoor dat geneesmiddelen correct worden opgeslagen, getransporteerd en afgegeven, en dat er geen sprake is van namaak of illegale handel.

• Samenwerking met andere partijen: De IGJ werkt nauw samen met diverse nationale en internationale organisaties, waaronder het College ter beoordeling van geneesmiddelen (CBG), het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de EMA en andere internationale toezichthouders. Deze samenwerking is essentieel voor het delen van informatie, het coördineren van acties en het handhaven van hoge standaarden.

De controle op geneesmiddelen is een dynamisch en complex proces, dat voortdurend evolueert om te reageren op nieuwe ontwikkelingen en uitdagingen, zoals de opkomst van geneesmiddelen met nieuwe technologieën en de toename van namaakmedicijnen. De IGJ speelt hierin een cruciale rol, als hoeder van de volksgezondheid en garant voor veilige en effectieve medicijnen. Het vertrouwen in onze medicijnen rust niet alleen op de schouders van de IGJ, maar op een netwerk van toezicht dat constant waakt over de kwaliteit van de zorg.