Wie is executeur als er geen testament is?

Wie regelt de erfenis als er geen testament is?

Het is een veelvoorkomende misvatting dat er zonder testament geen manier is om de erfenis te regelen. In werkelijkheid is de situatie simpelweg anders dan wanneer er wél een testament is opgesteld. In een testament wijst de overledene een executeur testamentair aan, een vertrouwenspersoon die verantwoordelijk is voor het afhandelen van de nalatenschap. Maar wat gebeurt er als er geen testament is, of als het testament geen executeur benoemt?

In de afwezigheid van een testament vervalt de taak van executeur aan de erfgenamen. Dat wil zeggen, de wettelijke erfgenamen, bepaald door de wet, nemen gezamenlijk de verantwoordelijkheid op zich om de erfenis af te wikkelen. Dit betekent dat zij samen de boedelbeschrijving opstellen, schulden betalen, bezittingen verdelen en de aangifte erfbelasting verzorgen.

Een collectieve verantwoordelijkheid:

Het is belangrijk te beseffen dat dit een collectieve verantwoordelijkheid is. Alle erfgenamen moeten in principe samen beslissingen nemen. Dit kan in de praktijk soms ingewikkeld zijn, zeker als er sprake is van onenigheid of als de erfgenamen geografisch ver uit elkaar wonen.

De uitkomst: Onderlinge vertegenwoordiging

Om de praktische rompslomp te verminderen, kunnen de erfgenamen onderling een gevolmachtigde aanwijzen. Deze persoon, vaak een van de erfgenamen zelf, krijgt dan de bevoegdheid om namens alle erfgenamen de praktische zaken te regelen, zoals het contact met banken, verzekeringsmaatschappijen en notarissen. Het is essentieel dat deze aanwijzing schriftelijk gebeurt, bijvoorbeeld in een notariële volmacht, om eventuele misverstanden te voorkomen.

Wat zijn de taken die de erfgenamen (of de gevolmachtigde) moeten uitvoeren?

• Boedelbeschrijving: Een gedetailleerd overzicht maken van alle bezittingen en schulden van de overledene.
• Schulden betalen: Alle openstaande rekeningen en schulden van de overledene voldoen.
• Verdeling van de erfenis: De bezittingen verdelen volgens de wettelijke erfopvolging.
• Aangifte erfbelasting: De aangifte erfbelasting indienen bij de Belastingdienst.
• Beheer van de nalatenschap: Het beheer van de bezittingen van de nalatenschap, tot de verdeling heeft plaatsgevonden.

Wanneer een notaris inschakelen?

Hoewel het mogelijk is om zonder notaris de erfenis af te handelen, is het raadzaam om een notaris in te schakelen, vooral in complexe situaties. Denk aan situaties met minderjarige erfgenamen, onroerend goed, schulden of onenigheid tussen de erfgenamen. De notaris kan adviseren, bemiddelen en de juridische correctheid van de afwikkeling waarborgen.

Conclusie:

Zelfs zonder een testament is er een duidelijke route voor de afhandeling van een erfenis. De erfgenamen nemen gezamenlijk de taak van executeur op zich en kunnen onderling een gevolmachtigde aanwijzen om de praktische zaken te regelen. Het is cruciaal om goed te communiceren, samen te werken en, indien nodig, professioneel advies in te winnen om de afwikkeling soepel en rechtvaardig te laten verlopen. Het ontbreken van een testament betekent niet chaos, maar vraagt om een gecoördineerde aanpak van degenen die de erfenis erven.