Wie is verantwoordelijk voor de veiligheid op de werkvloer?

Wie draagt de verantwoordelijkheid voor veiligheid op de werkvloer? Een gedeelde last, een gezamenlijk doel.

Veiligheid op de werkvloer: een term die vaak gebruikt wordt, maar wiens verantwoordelijkheid is het nu eigenlijk? Het antwoord is complexer dan het op het eerste gezicht lijkt. Hoewel de werkgever de primaire verantwoordelijkheid draagt voor het creëren en in stand houden van een veilige en gezonde werkomgeving, is veiligheid op de werkvloer geen eenmanszaak. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid, een complex samenspel tussen werkgever, werknemer en diverse ondersteunende instanties.

De basis van een veilige werkomgeving ligt stevig in handen van de werkgever. De wet schrijft voor dat hij of zij verantwoordelijk is voor het identificeren van risico’s, het implementeren van preventieve maatregelen en het zorgen voor een cultuur waarin veiligheid voorop staat. Dit omvat het opstellen van een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), het bieden van adequate training en instructie aan werknemers, en het beschikbaar stellen van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM).

Echter, de werkgever kan deze omvangrijke taak niet alleen volbrengen. Vaak wordt de verantwoordelijkheid deels gedelegeerd aan een preventiemedewerker. Deze interne of externe expert fungeert als de rechterhand van de werkgever op het gebied van veiligheid en gezondheid. De preventiemedewerker adviseert, signaleert en ondersteunt bij het implementeren van veiligheidsmaatregelen. Denk hierbij aan het uitvoeren van inspecties, het opstellen van procedures en het organiseren van veiligheidstrainingen.

Een cruciale schakel in het veiligheidsnetwerk is de bedrijfsarts. In samenwerking met de preventiemedewerker en andere arbodienstverleners zorgt de bedrijfsarts voor de monitoring van de gezondheid van werknemers en het adviseren over arbeidsomstandigheden die de gezondheid kunnen beïnvloeden. Dit omvat het uitvoeren van periodieke gezondheidsonderzoeken, het adviseren over ergonomie op de werkplek en het begeleiden van werknemers bij re-integratie na ziekte.

De sleutel tot succes ligt in samenwerking. Alleen door open communicatie, duidelijke afspraken en een gezamenlijke inzet kunnen de werkgever, de preventiemedewerker, de bedrijfsarts en de arbodienstverleners een effectieve veiligheidsstrategie ontwikkelen en implementeren. Deze samenwerking zorgt ervoor dat risico’s tijdig worden herkend en aangepakt, waardoor de kans op ongevallen en gezondheidsproblemen significant vermindert.

Maar vergeet niet de rol van de werknemer zelf! Elke werknemer heeft de plicht om de geldende veiligheidsvoorschriften na te leven, onveilige situaties te melden en actief bij te dragen aan een veilige werkomgeving. Door alert te zijn, vragen te stellen en mee te denken over verbeteringen, kan de werknemer een essentiële bijdrage leveren aan het creëren van een gezonde en veilige werkplek voor zichzelf en zijn collega’s.

Kortom, veiligheid op de werkvloer is geen eenrichtingsverkeer, maar een gedeelde verantwoordelijkheid. Een effectieve veiligheidsstrategie vereist de betrokkenheid van alle partijen: van de werkgever die de basis legt, tot de preventiemedewerker en arbodienstverleners die adviseren en ondersteunen, tot de werknemer die alert is en meedenkt. Alleen door gezamenlijk te werken aan een veilige en gezonde werkomgeving, kunnen we de risico’s minimaliseren en zorgen voor een productieve en plezierige werkplek voor iedereen.