Ai phát minh ra trứng vịt lộn?

Câu hỏi “Ai phát minh ra trứng vịt lộn?” thực chất là một câu hỏi đánh lừa. Không ai “phát minh” ra trứng vịt lộn theo nghĩa phát minh ra một thiết bị hay một công nghệ. Trứng vịt lộn, hay nói chính xác hơn, việc ấp và ăn trứng vịt đang trong giai đoạn phát triển phôi thai, là một khám phá tình cờ, một sự kết hợp ngẫu nhiên giữa sự tò mò của con người và quá trình tự nhiên. Không có một cá nhân cụ thể nào được ghi nhận là người “phát minh” ra nó.

Sự xuất hiện của trứng vịt lộn trong văn hoá ẩm thực là một quá trình tiến hoá lâu dài, không thể xác định chính xác thời điểm bắt đầu. Việc người ta ăn trứng vịt lộn có lẽ bắt nguồn từ sự cần thiết: trong điều kiện thiếu thốn thực phẩm, việc tận dụng nguồn protein sẵn có từ những quả trứng vịt bị bỏ quên trong quá trình ấp nở là một giải pháp khả thi. Việc vô tình phát hiện ra vị ngon của trứng vịt đang trong quá trình phát triển phôi thai sau đó đã được lưu truyền và trở thành một món ăn đặc trưng.

Đại sứ Anh John Crawfurd được thiết đãi món trứng vịt lộn vào năm 1822, như ghi chép lịch sử đã nêu, không phải là bằng chứng cho việc “phát minh” ra món ăn này. Thay vào đó, sự kiện này minh chứng cho sự phổ biến và được ưa chuộng của trứng vịt lộn trong văn hoá ẩm thực Việt Nam ít nhất từ thế kỷ 19. Điều này cho thấy món ăn đã có một lịch sử lâu đời hơn nhiều so với ghi chép lịch sử còn lưu lại. Thậm chí, có thể trứng vịt lộn đã được thưởng thức từ rất lâu trước đó, nhưng chưa được ghi nhận một cách chính thức.

Tóm lại, câu hỏi về người “phát minh” ra trứng vịt lộn là không chính xác. Đó là một sản phẩm của sự thích nghi, của quá trình thử nghiệm và trải nghiệm của con người với thiên nhiên, một món ăn được hình thành từ sự kết hợp ngẫu nhiên và được kế thừa, phát triển qua nhiều thế hệ. Sự hiện diện của nó trong bữa tiệc của Đại sứ John Crawfurd chỉ là một mốc son ghi nhận sự tồn tại lâu dài và vị trí đặc biệt của món ăn này trong văn hoá ẩm thực Việt Nam.