Rau thơm ngoài Bắc gọi là gì?

Rau thơm, một phần không thể thiếu trong bữa ăn của người Việt, đặc biệt là người dân miền Bắc, lại mang một vẻ đẹp riêng biệt không chỉ ở hương vị mà còn ở sự đa dạng trong cách gọi tên. Không đơn thuần là những cái tên khoa học khô cứng, việc gọi tên các loại rau thơm ở miền Bắc phản ánh sự phong phú của ngôn ngữ, sự tinh tế trong văn hóa ẩm thực và cả những câu chuyện thú vị đằng sau mỗi cái tên giản dị.

Rau mùi, chẳng hạn, được nhiều người quen gọi là ngò gai, một cái tên gợi tả hình ảnh những chiếc lá nhỏ, xẻ sâu, gai góc. Tuy nhiên, tùy thuộc vào vùng miền, bạn có thể nghe thấy những tên gọi khác như ngò rí, ngò ôm… Sự khác biệt này không chỉ dừng lại ở cấp độ tỉnh thành mà còn chi tiết hơn nữa, ở từng huyện, từng xã, thậm chí từng làng quê. Điều đó chứng tỏ sự đa dạng và phong phú đến kinh ngạc trong cách gọi tên rau thơm ở miền Bắc. Một người lớn lên ở vùng đồng bằng Bắc Bộ có thể gọi một loại rau thơm bằng một cái tên hoàn toàn khác so với người cùng tuổi nhưng lại sống ở vùng trung du hay miền núi.

Rau răm, với hương vị đặc trưng nồng nàn, may mắn thay lại có tên gọi khá thống nhất trên khắp miền Bắc. Nhưng điều này cũng không có nghĩa là tuyệt đối. Tôi từng nghe những người cao tuổi ở vùng quê Ninh Bình gọi rau răm với một cái tên khác, mang âm hưởng địa phương, tuy nhiên hiện nay cách gọi đó đã gần như mai một. Điều này minh chứng cho sự biến đổi không ngừng của ngôn ngữ, sự ảnh hưởng của quá trình giao thoa văn hoá và sự thay đổi theo thời gian.

Kinh giới, với vị cay nồng đặc trưng, thường được gọi là é. Tên gọi ngắn gọn, dễ nhớ, nhưng lại mang một nét riêng, tạo nên sự khác biệt so với các loại rau thơm khác. Tuy nhiên, ở một số vùng, kinh giới còn được gọi với những cái tên khác, ví dụ như ngổ núi, nhưng đó chỉ là số ít và ít được sử dụng rộng rãi. Cũng giống như kinh giới, thì là, với hương vị thơm dịu, lại có một tên gọi khá phổ biến và thống nhất trên toàn miền Bắc.

Sự đa dạng trong cách gọi tên rau thơm ở miền Bắc còn đến từ thói quen của từng gia đình. Một loại rau thơm có thể được gọi với nhiều cái tên khác nhau trong cùng một gia đình, thậm chí là giữa các thế hệ. Ông bà có thể gọi một loại rau thơm bằng tên gọi truyền thống của quê hương, trong khi con cháu lại quen thuộc với tên gọi phổ biến hơn. Những sự khác biệt này, tuy nhỏ, nhưng lại góp phần làm nên bức tranh đa sắc màu về văn hóa ẩm thực của người dân miền Bắc.

Việc thống kê và nghiên cứu về cách gọi tên rau thơm ở miền Bắc vì thế trở nên vô cùng khó khăn. Không chỉ có sự đa dạng về địa phương, mà còn có sự biến đổi theo thời gian, theo thế hệ và theo thói quen của từng gia đình. Đây chính là một trong những nét đặc sắc, thú vị và cũng đầy thách thức trong việc nghiên cứu văn hóa ẩm thực của vùng đất này. Mỗi cái tên, mỗi cách gọi, đều là một mảnh ghép nhỏ bé, nhưng lại góp phần tạo nên một bức tranh toàn cảnh đầy sống động và phong phú về văn hoá ẩm thực Việt Nam.