Ngày 1/11/1963, với sự hậu thuẫn của Mỹ, tướng Dương Văn Minh lãnh đạo cuộc đảo chính, lật đổ chính quyền Ngô Đình Diệm. Cuộc đảo chính này kết thúc 9 năm cầm quyền của ông Diệm và đánh dấu sự sụp đổ của nền Đệ nhất Cộng hòa.
Bóng đen quyền lực sụp đổ: Cuộc đảo chính định mệnh của Tướng Dương Văn Minh
Trong đêm đen mờ mịt của ngày 1 tháng 11 năm 1963, lịch sử Việt Nam đã ghi dấu một bước ngoặt định mệnh khi tướng Dương Văn Minh lãnh đạo cuộc đảo chính quyết liệt, lật đổ chính quyền của Tổng thống Ngô Đình Diệm. Cuộc đảo chính táo bạo này, được Mỹ hậu thuẫn, đã chấm dứt chín năm thống trị của Diệm, mở ra một chương mới hỗn loạn trong lịch sử đất nước.
Ngô Đình Diệm, một cựu thủ tướng của chính quyền thuộc địa Pháp, nắm quyền lãnh đạo miền Nam Việt Nam vào năm 1954 sau khi Pháp rút lui. Thoạt đầu, ông được người dân và cộng đồng quốc tế coi là anh hùng dân tộc, nhưng chế độ độc tài ngày càng hà khắc của ông nhanh chóng khiến ông bị mất lòng dân.
Chính quyền Diệm bị cáo buộc tham nhũng, đàn áp đối lập và có mối liên hệ chặt chẽ với giáo phái Phật giáo Hòa Hảo. Sự bất mãn đạt đến đỉnh điểm vào năm 1963 khi các cuộc đàn áp Phật giáo tàn bạo của chính phủ đã châm ngòi cho một làn sóng phản đối trên toàn quốc.
Trong bối cảnh hỗn loạn này, Tướng Dương Văn Minh, một cựu đồng minh của Diệm, đã nổi lên như một nhân vật có thể lật đổ chế độ. Minh nhận được sự ủng hộ ngầm của chính quyền Kennedy, đang ngày càng thất vọng trước sự bất ổn và đàn áp dưới thời Diệm.
Vào đêm định mệnh của ngày 1 tháng 11, Minh đã ra lệnh cho các lực lượng dưới quyền tiến vào dinh Tổng thống và các địa điểm chính phủ quan trọng. Đối mặt với sức mạnh áp đảo, lực lượng bảo vệ Diệm nhanh chóng sụp đổ. Bản thân Diệm và em trai là Cố vấn Tổng thống Ngô Đình Nhu đã bị bắt sống và sau đó bị ám sát.
Cuộc đảo chính của Minh đã chấm dứt nền Đệ nhất Cộng hòa và đánh dấu sự sụp đổ của chính quyền Diệm. Tuy nhiên, sự thay đổi quyền lực này đã không mang lại ổn định như mong đợi. Thay vào đó, Việt Nam Nam tiếp tục rơi vào hỗn loạn, với một loạt các chính phủ quân sự yếu kém lần lượt lên nắm quyền.
Cuộc đảo chính của Tướng Dương Văn Minh là một sự kiện then chốt trong lịch sử Việt Nam. Nó đánh dấu sự sụp đổ của một chế độ chuyên quyền, nhưng cũng mở ra một thời kỳ bất ổn và bất định. Chỉ trong năm năm sau, Việt Nam sẽ bị lôi kéo vào Chiến tranh Việt Nam, một xung đột tàn khốc sẽ định hình số phận của đất nước trong nhiều thập kỷ tới.