Ngày 19/8/1991, phe bảo thủ Liên Xô bất ngờ phát động cuộc đảo chính nhằm lật đổ Tổng thống Gorbachev, đánh dấu bước ngoặt quan trọng dẫn đến sự tan rã của Liên bang Xô viết chỉ vài tháng sau đó. Sự kiện này làm rung chuyển hệ thống chính trị toàn cầu.
Ngày 19 Tháng 8 năm 1991: Sự kiện làm rung chuyển cán cân toàn cầu
Ngày 19 tháng 8 năm 1991, thế giới chứng kiến một khoảnh khắc mang tính bước ngoặt trong lịch sử: một cuộc đảo chính bất ngờ do phe bảo thủ Liên Xô phát động nhằm lật đổ Tổng thống Mikhail Gorbachev.
Trong suốt nhiều tháng, căng thẳng đã gia tăng giữa Gorbachev và các phần tử cứng rắn trong Bộ Chính trị, những người lo ngại về những cải cách kinh tế và chính trị cấp tiến của ông. Khi Gorbachev đang nghỉ tại biệt thự mùa hè của mình ở Crimea, một nhóm tám quan chức cấp cao, bao gồm Phó Tổng thống Gennady Yanayev, Thủ tướng Valentin Pavlov và Bộ trưởng Quốc phòng Dmitry Yazov, đã seizing quyền lực.
Cuộc đảo chính, được gọi là “Cuộc đảo chính tháng Tám”, đã khiến thế giới sửng sốt. Tổng thống Hoa Kỳ George H.W. Bush, khi đó đang ở Ukraine, lập tức lên án hành động này và đe dọa trừng phạt Liên Xô. Anh và Pháp, cùng với các quốc gia phương Tây khác, cũng lên án mạnh mẽ cuộc đảo chính.
Tại Liên Xô, sự phản đối nổ ra nhanh chóng. Boris Yeltsin, Chủ tịch của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga (RSFSR), đã lên án cuộc đảo chính và kêu gọi người dân bảo vệ nền dân chủ. Hàng nghìn người đã đổ ra đường phố Moscow để phản đối, nhiều người trong số họ đã dựng rào chắn quanh Nhà Trắng của Nga, nơi Yeltsin đóng quân.
Cuộc đảo chính chỉ kéo dài ba ngày. Vào ngày 21 tháng 8, quân đội Liên Xô đã phải rút khỏi Moscow sau khi không thể dập tắt các cuộc biểu tình. Yeltsin thoát khỏi sự giám sát của phe đảo chính và trở về Moscow để chào đón sự tán thưởng của hàng chục nghìn người ủng hộ.
Cuộc đảo chính tháng Tám là một bước ngoặt đối với Liên Xô. Nó làm suy yếu uy quyền của Đảng Cộng sản và khiến Gorbachev trở thành một con vịt què. Chỉ vài tháng sau, Liên Xô tan rã, đánh dấu sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh và dẫn đến một trật tự thế giới mới.