Người Bình Định, đặc biệt ở vùng biển từ Hoài Nhơn đến Gành Đỏ, phát âm dấu ngã thành dấu hỏi. Trong khi đồng bằng Tuy Hòa không phân biệt dấu hỏi và dấu ngã, nên từ Nẩu thường được phát âm là Nẫu.
Nguồn gốc của “Nẫu” trong tiếng Bình Định
Tại vùng biển từ Hoài Nhơn đến Gành Đỏ ở Bình Định, người dân sở hữu một đặc điểm ngôn ngữ độc đáo: họ phát âm dấu ngã thành dấu hỏi. Đặc điểm thú vị này đã tạo ra sự khác biệt trong nhiều từ vựng, trong đó có cả từ “nẫu”.
“Nẫu” trong tiếng Việt chuẩn có nghĩa là “nấu”. Tuy nhiên, khi người Bình Định phát âm từ này với dấu hỏi, nó trở thành “nẫu”. Sự thay đổi này có thể được bắt nguồn từ quá trình giao thoa ngôn ngữ trong khu vực.
Ở vùng đồng bằng Tuy Hòa lân cận, người dân không phân biệt giữa dấu hỏi và dấu ngã. Do đó, từ “nẫu” thường được họ phát âm là “nẫu”. Sự nhầm lẫn phát âm này đã vô tình “di cư” sang tiếng Bình Định, dẫn đến sự ra đời của từ “nẫu” với dấu hỏi đặc trưng.
Tương tự như vậy, một số từ vựng khác trong tiếng Bình Định cũng bị ảnh hưởng bởi đặc điểm phát âm này. Ví dụ, từ “trả” (có nghĩa là “trả lại”) được phát âm là “trả”, trong khi từ “cái” (đối tượng chỉ định) được đọc là “cải”.
Sự biến đổi phát âm này đã trở thành một nét đặc trưng trong phương ngữ Bình Định, góp phần tạo nên sự phong phú và đa dạng của tiếng Việt. Mặc dù chỉ là một sự khác biệt nhỏ trong phát âm, nhưng nó đã mở ra một cánh cửa để khám phá lịch sử ngôn ngữ và văn hóa của một vùng địa phương.