Trường Sơn Nam có địa hình sườn đông dốc đứng, với các khối núi cao đồ sộ như cực Nam Trung Bộ và Kon Tum, nằm sát đồng bằng hẹp. Ngược lại, sườn tây là các cao nguyên badan rộng lớn, tương đối bằng phẳng.
Trường Sơn Nam, mạch núi đồ sộ chạy dọc miền Trung nước ta, sở hữu những đặc điểm địa hình ấn tượng.
Sườn Đông Dốc Đứng, Khối Núi Đồ Sộ
Sườn đông của Trường Sơn Nam được đặc trưng bởi địa hình dốc đứng, có nhiều dãy núi cao sừng sững. Cực Nam Trung Bộ nổi bật với những đỉnh núi cao ngất như Bidoup, Langbiang, với độ cao vút tới hàng nghìn mét. Dãy Kon Tum cũng không kém phần hùng vĩ, tạo thành bức tường kiên cố bảo vệ đồng bằng ven biển miền Trung. Sự dốc đứng này là kết quả của quá trình kiến tạo địa chất phức tạp, nâng cao phần sườn đông và tạo nên địa hình gồ ghề, hiểm trở.
Sườn Tây Thoải, Cao Nguyên Đá Ban
Trái ngược hoàn toàn với sườn đông, sườn tây của Trường Sơn Nam lại là những cao nguyên đá ban rộng lớn. Cao nguyên này được hình thành từ những dòng dung nham phun trào từ các đứt gãy sâu trong vỏ Trái Đất. Dung nham đông nguội tạo thành các lớp đá bazan xếp chồng lên nhau, tạo nên địa hình tương đối bằng phẳng và thoai thoải. Các cao nguyên nổi tiếng như Pleiku, Măng Đen, Kon Tum là ví dụ điển hình cho địa hình sườn tây Trường Sơn Nam.
Đồng Bằng Hẹp Cạnh Sườn Đông
Điểm đặc biệt khác của Trường Sơn Nam là sự hiện diện của các đồng bằng hẹp nằm sát sườn đông. Những đồng bằng này được hình thành bởi quá trình bồi tụ phù sa của các con sông ngắn, chảy từ địa hình dốc của sườn đông ra biển. Tuy hẹp và nhỏ, nhưng các đồng bằng này đóng vai trò quan trọng về kinh tế, là nơi cư trú của đông đảo dân cư và phát triển mạnh mẽ các ngành nông nghiệp và công nghiệp.
Sự tương phản địa hình giữa sườn đông dốc đứng và sườn tây thoải của Trường Sơn Nam không chỉ tạo nên cảnh quan ngoạn mục mà còn có ý nghĩa sâu sắc đối với đời sống con người. Sự hiểm trở của sườn đông cản trở giao thông và phát triển kinh tế, trong khi sườn tây thoai thoải tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông, định cư và sản xuất nông nghiệp. Sự đa dạng địa hình này cũng đã góp phần vào sự hình thành và phát triển của nền văn hóa độc đáo của khu vực miền Trung Việt Nam.