Có bảo nhiêu loại hợp đồng với nhà thầu?

Hợp đồng với nhà thầu: Sự đa dạng lựa chọn theo Luật Đấu thầu 2023

Luật Đấu thầu 2023 đã tạo ra sự linh hoạt đáng kể trong việc lựa chọn hình thức hợp đồng với nhà thầu, mở rộng so với Luật Đấu thầu 2013. Việc đa dạng hóa các loại hợp đồng này không chỉ giúp các cơ quan nhà nước có thêm lựa chọn phù hợp với từng dự án mà còn góp phần thúc đẩy sự cạnh tranh lành mạnh và hiệu quả trong quá trình thực hiện dự án.

Sự thay đổi quan trọng nằm ở việc mở rộng phạm vi hợp đồng, vượt ra ngoài các hình thức truyền thống. Luật 2023 đưa ra bốn loại hợp đồng chính:

• Hợp đồng theo chi phí cộng phí (Cost Plus): Đây là hình thức hợp đồng đơn giản nhất, trong đó nhà thầu được trả chi phí thực tế của dự án cộng thêm một phần lợi nhuận cố định. Phương pháp này phù hợp khi thiết kế dự án không hoàn toàn rõ ràng, hay công nghệ chưa được xác định trước hoặc khi mức độ rủi ro đối với chủ đầu tư là thấp. Ưu điểm là dễ dàng quản lý, dễ dàng xác định trách nhiệm. Tuy nhiên, nếu không có quy định rõ ràng về chi phí, dễ dẫn đến tình trạng nhà thầu làm việc không hiệu quả hoặc tính toán chi phí không hợp lý.

• Hợp đồng theo kết quả đầu ra (Performance-based contract): Với loại hợp đồng này, nhà thầu được trả dựa trên việc đạt được kết quả cụ thể, đo lường được trước. Ví dụ, hoàn thành một công trình với chất lượng đạt tiêu chuẩn, hay hoàn thành dự án đúng tiến độ và trong phạm vi chi phí đã thỏa thuận. Hợp đồng này khuyến khích nhà thầu tập trung vào hiệu quả và chất lượng, do đó giảm thiểu rủi ro cho phía chủ đầu tư và tạo động lực cho nhà thầu. Tuy nhiên, việc xác định tiêu chuẩn đo lường và các chỉ số kết quả đầu ra đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ cả hai phía.

• Hợp đồng theo tỷ lệ phần trăm (Percentage-based contract): Trong loại hợp đồng này, nhà thầu nhận được phần trăm của tổng giá trị dự án. Đây có thể là một cách hiệu quả khi cần đánh giá và giám sát quá trình thực hiện dự án một cách toàn diện. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ phần trăm không được thiết lập rõ ràng, nhà thầu có thể thiếu động lực để hoàn thành dự án đúng tiến độ và chi phí.

• Hợp đồng hỗn hợp (Hybrid contract): Đây là sự kết hợp linh hoạt giữa các loại hợp đồng trên. Ví dụ, một hợp đồng có thể kết hợp yếu tố chi phí cộng thêm với các yếu tố theo kết quả để tạo ra một hình thức hợp đồng tối ưu, cân bằng giữa các lợi ích của các loại hợp đồng khác nhau. Sự đa dạng này cho phép đáp ứng tốt hơn nhu cầu của từng dự án cụ thể.

Nhìn chung, việc mở rộng các loại hợp đồng với nhà thầu trong Luật Đấu thầu 2023 đã đáp ứng nhu cầu đa dạng trong quá trình triển khai các dự án công cộng. Việc lựa chọn hình thức hợp đồng phù hợp phụ thuộc vào đặc điểm từng dự án, từ phức tạp của công trình, tính chất công việc, đến khả năng kiểm soát và giám sát của chủ đầu tư. Quan trọng nhất là đảm bảo các hợp đồng được thiết kế rõ ràng, minh bạch, và đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.