Khi nào phải thực hiện bảo đảm thực hiện hợp đồng?

Bảo đảm thực hiện hợp đồng: Khi nào cần và như thế nào?

Hợp đồng, bản giao kèo ghi nhận sự thỏa thuận giữa các bên, là nền tảng cho mọi hoạt động kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, rủi ro vi phạm hợp đồng luôn hiện hữu, đặt ra câu hỏi: Khi nào cần phải thực hiện bảo đảm thực hiện hợp đồng để giảm thiểu rủi ro này?

Câu trả lời ngắn gọn là: Bảo đảm thực hiện hợp đồng cần được kích hoạt khi có nguy cơ cao một bên không hoàn thành, hoặc hoàn thành không đúng, nghĩa vụ đã cam kết trong hợp đồng. Điều này không chỉ giới hạn ở trường hợp bên đó đã vi phạm mà còn bao gồm cả khả năng vi phạm tiềm tàng. Ví dụ: một bên có lịch sử tín dụng không tốt, năng lực tài chính yếu kém hoặc đang gặp khó khăn về mặt pháp lý đều là những dấu hiệu báo động cần cân nhắc đến việc bảo đảm.

Không chỉ đơn thuần là việc “bên A không làm đúng như đã hứa”, việc đánh giá cần thiết phải bảo đảm thực hiện hợp đồng cần dựa trên sự phán đoán toàn diện. Cần xem xét mức độ nghiêm trọng của việc vi phạm, ảnh hưởng của việc vi phạm đó đến bên kia, giá trị hợp đồng, và quan hệ giữa các bên. Một hợp đồng nhỏ với đối tác tin cậy có thể không cần đến bảo đảm phức tạp, trong khi một hợp đồng lớn, phức tạp với đối tác mới cần có các biện pháp bảo đảm chặt chẽ.

Việc bảo đảm có thể được thực hiện thông qua nhiều hình thức, trong đó bao gồm:

• Bảo lãnh: Bên thứ ba (bên bảo lãnh) cam kết chịu trách nhiệm nếu bên được bảo lãnh không thực hiện đúng nghĩa vụ. Đây là hình thức bảo đảm phổ biến và mạnh mẽ, tạo niềm tin cho bên kia. Bên bảo lãnh thường là ngân hàng, công ty bảo hiểm hoặc một tổ chức tài chính uy tín.

• Đặt tài sản bảo đảm: Bên được bảo lãnh có thể đặt tài sản (bất động sản, tài sản lưu động,…) làm tài sản đảm bảo cho việc thực hiện hợp đồng. Nếu bên này vi phạm hợp đồng, bên kia có quyền được xử lý tài sản đó để bồi thường thiệt hại.

• Khế ước đặt cọc: Hai bên thỏa thuận về một khoản tiền đặt cọc. Nếu một bên vi phạm, khoản tiền này sẽ thuộc về bên còn lại.

• Thỏa thuận về hình phạt vi phạm hợp đồng: Hai bên thỏa thuận về mức phạt tiền hoặc các hình thức trừng phạt khác nếu một bên vi phạm hợp đồng. Mức phạt cần phải hợp lý và không gây bất lợi quá lớn cho bên vi phạm.

Tóm lại, việc quyết định có cần bảo đảm thực hiện hợp đồng hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đòi hỏi sự đánh giá thận trọng và toàn diện từ cả hai phía. Việc lựa chọn hình thức bảo đảm phù hợp cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tính chất, giá trị hợp đồng và mối quan hệ giữa các bên. Tuy nhiên, trong mọi trường hợp, việc có kế hoạch bảo đảm rõ ràng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia hợp đồng một cách hiệu quả.