Số giờ làm thêm được quy định như thế nào?

Giờ làm thêm: Vạch ranh giới giữa cống hiến và quá tải

Luật Lao động Việt Nam luôn đặt việc bảo vệ quyền lợi người lao động lên hàng đầu, và một trong những vấn đề quan trọng nhất là quy định về giờ làm thêm. Việc làm thêm giờ, dù mang lại lợi ích về mặt sản xuất, cũng tiềm ẩn rủi ro về sức khỏe và tinh thần của người lao động nếu không được quản lý chặt chẽ. Vì vậy, việc hiểu rõ các quy định về giờ làm thêm, đặc biệt là giới hạn giờ làm thêm trong các ngày lễ, Tết, là vô cùng cần thiết.

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa làm việc ngoài giờ và làm thêm giờ. Làm việc ngoài giờ có thể là do tính chất công việc yêu cầu hoàn thành gấp, không nhất thiết phải được trả lương thêm. Ngược lại, làm thêm giờ được hiểu là thời gian làm việc vượt quá giờ làm việc theo quy định trong hợp đồng lao động hoặc thỏa ước lao động tập thể, và phải được trả lương thêm theo quy định của pháp luật. Đây chính là điểm mấu chốt phân biệt hai khái niệm này.

Nghị định số 145/2020/NĐ-CP về lao động trong các doanh nghiệp (sau đây gọi tắt là Nghị định 145) là văn bản pháp luật quan trọng, điều chỉnh cụ thể vấn đề này. Theo Nghị định 145, tổng số giờ làm thêm trong một ngày, đặc biệt là vào các ngày lễ, Tết, không được vượt quá 12 giờ. Đây là một giới hạn quan trọng, nhằm đảm bảo sức khỏe và sự an toàn của người lao động, tránh tình trạng quá tải dẫn đến kiệt sức, ảnh hưởng đến năng suất lao động dài hạn.

Tuy nhiên, con số 12 giờ chỉ là giới hạn tối đa. Việc bố trí giờ làm thêm cần tuân thủ các nguyên tắc khác như: sự tự nguyện của người lao động (không ép buộc), thông báo trước cho người lao động, và đảm bảo điều kiện lao động an toàn. Việc bố trí giờ làm thêm cần được lập kế hoạch kỹ lưỡng, tránh tình trạng đột xuất, gây ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân của người lao động.

Hơn nữa, việc tính toán và thanh toán lương làm thêm giờ phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Lương làm thêm giờ thường được tính cao hơn lương bình thường, với hệ số tùy thuộc vào ngày làm việc (ngày thường, ngày nghỉ, ngày lễ, Tết). Việc thiếu minh bạch trong việc tính toán lương làm thêm giờ có thể dẫn đến tranh chấp lao động.

Tóm lại, việc quy định tổng số giờ làm thêm trong ngày, đặc biệt là trong các ngày lễ, Tết không quá 12 giờ theo Nghị định 145 là một biện pháp quan trọng bảo vệ quyền lợi của người lao động. Tuy nhiên, việc thực hiện hiệu quả quy định này cần sự phối hợp chặt chẽ giữa người sử dụng lao động và người lao động, đảm bảo cân bằng giữa lợi ích sản xuất và sức khỏe, tinh thần của người lao động. Chỉ khi đó, mối quan hệ lao động mới thực sự bền vững và phát triển.