Lên cơn co giật là như thế não?

Khi Cơn Co Giật “Tấn Công”: Chuyện Gì Đang Thực Sự Xảy Ra?

Khi nghe đến cụm từ “lên cơn co giật,” nhiều người hình dung ra một tình huống đáng sợ với những biểu hiện bên ngoài dễ nhận thấy như tay chân giật mạnh, mất kiểm soát. Tuy nhiên, bản chất của co giật phức tạp hơn nhiều so với những gì chúng ta thấy bằng mắt thường. Co giật không phải là một căn bệnh độc lập mà là một triệu chứng, một “tín hiệu báo động” cho thấy não bộ đang gặp trục trặc.

Hãy hình dung não bộ của chúng ta như một “nhà máy điện” khổng lồ, nơi hàng tỷ tế bào thần kinh (neuron) liên tục trao đổi thông tin với nhau thông qua các xung điện cực nhỏ. Quá trình này diễn ra nhịp nhàng, có trật tự, cho phép chúng ta suy nghĩ, cảm nhận, vận động và thực hiện mọi hoạt động sống. Nhưng khi “nhà máy điện” này gặp sự cố, các xung điện bỗng nhiên trở nên quá khích, lan truyền một cách mất kiểm soát, chúng ta sẽ trải qua cơn co giật.

Vậy, điều gì thực sự diễn ra bên trong não bộ khi cơn co giật “tấn công”?

• Sóng điện “bão bùng”: Thay vì hoạt động nhịp nhàng, các tế bào thần kinh đồng loạt phóng điện một cách ồ ạt, tạo ra một “cơn bão” điện trong não.
• Mất kiểm soát thông tin: Cơn bão điện này làm gián đoạn quá trình truyền dẫn thông tin bình thường trong não, khiến các chức năng của não bị ảnh hưởng tạm thời.
• Biểu hiện ra bên ngoài: Tùy thuộc vào vùng não bị ảnh hưởng và mức độ lan rộng của cơn bão điện, co giật có thể biểu hiện rất khác nhau. Có thể là những cử động giật tay chân mạnh mẽ, co cứng người, mất ý thức, sùi bọt mép như chúng ta thường thấy. Nhưng cũng có những cơn co giật chỉ biểu hiện bằng những thay đổi nhỏ về ý thức, cảm giác, hành vi, hoặc thậm chí chỉ là những cơn vắng ý thức (absences) thoáng qua, khó nhận biết.

Nói một cách hình tượng hơn: Hãy tưởng tượng một dàn nhạc giao hưởng đang biểu diễn. Bình thường, mỗi nhạc cụ sẽ chơi theo đúng nốt nhạc và nhịp điệu của mình, tạo nên một bản nhạc du dương. Nhưng khi một nhạc cụ nào đó bỗng nhiên “phát cuồng,” chơi loạn xạ không theo nhạc lý, nó sẽ làm xáo trộn toàn bộ bản nhạc, khiến dàn nhạc trở nên hỗn loạn. Co giật cũng tương tự như vậy, một sự “phát cuồng” của các tế bào thần kinh làm rối loạn hoạt động bình thường của não bộ.

Hiểu rõ cơ chế hoạt động của co giật sẽ giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn hơn về tình trạng này, không còn cảm thấy sợ hãi hay kỳ thị đối với những người mắc bệnh động kinh. Đồng thời, nó cũng giúp chúng ta nhận biết sớm các dấu hiệu của co giật để có thể can thiệp kịp thời, bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Co giật không phải là dấu chấm hết, mà là một lời nhắc nhở rằng não bộ cần được chăm sóc và bảo vệ đúng cách.